ഭഗവത് ഗീത - അദ്ധ്യായം 2 - ശ്ലോകങ്ങൾ 51 - 60

ഭഗവദ്ഗീത രണ്ടാം അധ്യായം ശ്ലോകം 51 (വിവരണം 15:10 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 51

കർമ്മജം ബുദ്ധിയുക്താ ഹി
ഫലം ത്യക്ത്വാ മനീഷിണ:
ജന്മബന്ധവിനിർമ്മുക്താ:
പദം ഗച്ഛന്ത്യനാമയം

ഹി  =  എന്തുകൊണ്ടെന്നാൽ
ബുദ്ധിയുക്താ: = സമബുദ്ധിയുള്ളവർ
കർമ്മജം = കർമ്മത്തിൽ നിന്നുണ്ടാകുന്ന
ഫലം  = ഫലത്തെ
ത്യക്ത്വാ = ഉപേക്ഷിച്ചിട്ട്
മനീഷിണ: = ജ്ഞാനികളായി ഭവിച്ച്
ജന്മബന്ധവി നിർമക്താ = ജനനം കൊണ്ടുണ്ടാകുന്ന ഇഹലോകബന്ധത്തിൽ നിന്ന് വേർപെട്ട്
അനാമയം = ദു:ഖരഹിതമായ
പദം  = സ്ഥാനത്തെ
ഗച്ഛന്തി  = പ്രാപിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത രണ്ടാം അധ്യായം ശ്ലോകം 52 & 53 ( വിവരണം 10:23 & 14:35മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 52

യദാ തേ മോഹകലിലം
ബുദ്ധിർവ്യതിതരിഷ്യതി
തദാ ഗന്താസി നിർവേദം
ശ്രോതവ്യസ്യ ശ്രുതസ്യ ച

യദാ = എപ്പോൾ
തേ = നിന്റെ
ബുദ്ധി: = ബുദ്ധി
മോഹകലിലം = അജ്ഞാനത്താൽ ഉണ്ടായിരിക്കുന്ന ദോഷത്തെ
വ്യതിതരിഷ്യതി = കടക്കുമോ
തദാ  = അപ്പോൾ
ശ്രോതവ്യസ്യ = കേൾക്കേണ്ടുന്നതിലും
ശ്രുതസ്യ ച= കേട്ടതിലും
നിർവ്വേദം = വൈരാഗ്യത്തെ
ഗന്താസി = നീ പ്രാപിക്കും.



ശ്ലോകം - 53

ശ്രുതിവിപ്രതിപന്നാ തേ
യദാ സ്ഥാസ്യതി നിശ്ചലാ
സമാധാവചലാ ബുദ്ധി -
സ്തദാ യോഗമവാപ്സ്യസി.

ശ്രുതിവിപ്രതിപന്നാ = പലവിധ ധർമ്മോപദേശങ്ങൾ കേട്ട് ഭ്രമിച്ചിരിക്കുന്ന
തേ ബുദ്ധി: = നിന്റെ ബുദ്ധി
യദാ  = എപ്പോഴാണ്
സമാധൗ = സമാധിയിൽ (ആത്മസ്വരൂപത്തിൽ)
നിശ്ചലാ = ഇളകാതെ
അചലാ = സ്ഥിരമായ നിലയിൽ
സ്ഥാസ്യതി = നിൽക്കുന്നത്
തദാ = അപ്പോൾ
യോഗം = യോഗത്തെ
പ്രാപ്സ്യസി = നീ പ്രാപിക്കും.

---

ഭഗവദ്ഗീത രണ്ടാം അധ്യായം ശ്ലോകം 54 & 55 ( വിവരണം 11:47 & 10:33 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 54

അർജ്ജുന ഉവാച:
സ്ഥിതപ്രജ്ഞസ്യ കാ ഭാഷാ
സമാധിസ്ഥസ്യ കേശവ!
സ്ഥിതധീ: കിം പ്രഭാഷേത!
കിമാസീത വ്രജേത കിം?

അർജ്ജുന: = അർജ്ജുനൻ
ഉവാച = പറഞ്ഞു
കേശവ!  = അല്ലയോ കേശവ
സമാധിസ്ഥസ്യ= സമാധിഷ്ഠനായ
സ്ഥിതപ്രജ്ഞസ്യ= സ്ഥിരബുദ്ധിയുള്ളവന്റെ
ഭാഷാ കാ? = ലക്ഷണമെന്ത്?
സ്ഥിതധീ: = സ്ഥിരബുദ്ധിയുള്ളവൻ
കിം, പ്രഭാഷേത = എന്ത് സംസാരിക്കും?
കിം, ആസീത = എങ്ങനെ സ്ഥിതിചെയ്യും
കിം, വ്രജേത = എങ്ങനെ സഞ്ചരിക്കും.


ശ്ലോകം -55

പ്രജഹാതി യദാ കാമാൻ
സർവാൻ പാർത്ഥ! മനോഗതാൻ
ആത്മന്യേവാത്മനാ തുഷ്ടഃ
സ്ഥിതപ്രജ്ഞസ്തദോച്യതേ.


പാർത്ഥ! = അർജ്ജു!
യദാ = എപ്പോഴാണോ
മനോഗതാൻ = മനസ്സിലുള്ള
സർവാൻ = എല്ലാ
കാമാൻ = ആഗ്രഹങ്ങളേയും
പ്രജഹാതി = ഉപേക്ഷിച്ചിട്ട് (ത്യജിച്ചിട്ട് )
ആത്മനാ = ആത്മാവുകൊണ്ട്
ആത്മനി ഏവ= ആത്മാവിൽതന്നെ
തുഷ്ടഃ = സന്തുഷ്ടനാകുന്നത്
തദാ  = അപ്പോൾ
സ്ഥിതപ്രജ്ഞ: = സ്ഥിതപ്രജ്ഞനെന്ന്
ഉച്യതേ = പറയപ്പെടുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത രണ്ടാം അധ്യായം - ശ്ലോകം 56 ( വിവരണം 17:36 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 56

ദുഃഖേഷ്വനുദ്വിഗ്നമനാഃ
സുഖേഷു വിഗതസ്പൃഹ:
വീതരാഗഭയക്രോധ:
സ്ഥിതധീർ മുനിരുച്യതേ


ദുഃഖേഷു  = ദുഃഖങ്ങളിൽ
അനുദ്വിഗ്നമനാ: = മനസ്സ് തളരാത്തവനും
സുഖേഷു = സുഖങ്ങളിൽ
വിഗതസ്പൃഹ: = ആഗ്രഹമില്ലാത്തവനും (ഇഴുകിചേരാത്തവനും)
വീതരാഗഭയക്രോധ: = രാഗം,ഭയം, ക്രോധം, ഇവ ഒഴിഞ്ഞവനുമായ
മുനി: = മനനശീലൻ (മുനി )
സ്ഥിതധീഃ = സ്ഥിരബുദ്ധിയുള്ളവൻ
   (ഇതി)           (എന്ന്)
ഉച്യതേ = പറയപ്പെടുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത രണ്ടാം അധ്യായം ശ്ലോകം 57 & 58 - (വിവരണം 8:38 & 8:28 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 57

യഃ സർവത്രാനഭിസ്നേഹ-
സ്തത്തൽ പ്രാപ്യ ശുഭാശുഭം
നാഭിനന്ദതി ന ദ്വേഷ്ടി
തസ്യ പ്രജ്ഞാ പ്രതിഷ്ഠിതാ.


യഃ  =യാതൊരാൾ
സർവത്ര = എല്ലായിടത്തും (ഏതിലും )
അനഭിസ്നേഹഃ = വിശേഷസ്നേഹമില്ലാത്തവനായി
തത്, തത്  = അതത്
ശുഭാശുഭം = ഇഷ്ടാനിഷ്ടങ്ങളെ
പ്രാപ്യ = പ്രാപിച്ചിട്ട്
ന, അഭിനന്ദതി = അതിൽ പ്രത്യേകമായി സന്തോഷിക്കുന്നില്ലയോ
ന ദ്വേഷ്ടി = വെറുക്കുന്നതുമില്ലയോ
തസ്യ = അവന്റെ
പ്രജ്ഞാ = ബുദ്ധി
പ്രതിഷ്ഠിതാ = ഉറച്ചതാകുന്നു.


ശ്ലോകം - 58

യദാ സംഹരതേ ചായം
കൂർമ്മോങ്ഗാനീവ സർവ്വശഃ
ഇന്ദ്രിയാണീന്ദ്രിയാർത്ഥേഭ്യഃ
തസ്യ പ്രജ്ഞാ പ്രതിഷ്ഠിതാ.


കൂർമ്മഃ = ആമ
അംഗാനി  = അംഗങ്ങളെ
ഇവ = എന്നപോലെ
അയം = ഇവൻ ( സ്ഥിതപ്രജ്ഞൻ)
ഇന്ദ്രിയാണി = ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ
സർവ്വശഃ = എല്ലാ
ഇന്ദ്രിയാർത്ഥേഭ്യ: = ഇന്ദ്രിയവിഷയങ്ങളിൽ നിന്നും
യദാ = എപ്പോൾ
സംഹരതേ ച= പിൻവലിക്കുന്നുവോ
          (തദാ ) = (അപ്പോൾ )
തസ്യ = അവന്റെ
പ്രജ്ഞാ = ജ്ഞാനം
പ്രതിഷ്ഠിതാ = ഉറച്ചതാകുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത രണ്ടാം അധ്യായം - ശ്ലോകം 59 & 60 ( വിവരണം 13.28 & 11:02 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം -59

വിഷയാ വിനിവർത്തന്തേ
നിരാഹാരസ്യ ദേഹിനഃ
രസവർജ്ജം രസോപ്യസ്യ
പരം ദൃഷ്ട്വാ നിവർത്തതേ.


നിരാഹാരസ്യ = നിരാഹാരനായ
ദേഹിനഃ = മനുഷ്യന്
രസവർജ്ജം = അഭിലാഷമൊഴിച്ചുള്ള
വിഷയാഃ = വിഷയങ്ങൾ
വിനിവർത്തന്തേ = വിട്ടുമാറുന്നു
അസ്യ = ഇവന്റ (സ്ഥിതപ്രജ്ഞന്റെ )
രസഃ  അപി = അഭിലാഷം പോലും
പരം = പരമതത്വം
ദൃഷ്ട്വാ = അറിഞ്ഞതുകൊണ്ട് (കണ്ടിട്ട് )
നിവർത്തതേ = വിട്ടുമാറുന്നു.


ശ്ലോകം - 60

യതതോഹ്യപി കൗന്തേയ!
പുരുഷസ്യ വിപശ്ചിതഃ
ഇന്ദ്രിയാണി പ്രമാഥീനി
ഹരന്തി പ്രസഭം മനഃ

കൗന്തേയ! = ഹേ അർജ്ജുന!
യതതഃ =യത്നിക്കുന്ന
വിപശ്ചിതഃ = വിവേകിയായ
പുരുഷസ്യ = പുരുഷന്റെ
മനഃ അപി = മനസ്സിനെ പോലും
പ്രമാഥീനി =ക്ഷോഭിപ്പിക്കുന്നവയായ
ഇന്ദ്രിയാണി = ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ
പ്രസഭം = ബലമായി
ഹരന്തി, ഹി = അപഹരിച്ചുകളയുന്നു.


          ശ്ലോകങ്ങൾ: 41 - 50


          ശ്ലോകങ്ങൾ: 61 - 72