ശ്രീ ലളിതാസഹസ്രനാമ സ്തോത്രം ജപിക്കുവാൻ പഠിക്കുക

ശ്രീ ലളിതാസഹസ്രനാമസ്തോത്രം അക്ഷരത്തെറ്റ് കൂടാതെയും സന്ധി നിയമങ്ങൾ പാലിച്ചുകൊണ്ടും സ്ഫുടമായി ജപിക്കുവാൻ ആചാര്യൻ ബ്രഹ്മശ്രീ. കാലടി മാധവൻ നമ്പൂതിരി പഠിപ്പിക്കുന്നു.

---

അസ്യ ശ്രീ ലളിതാസഹസ്രനാമ സ്തോത്രമഹാമന്ത്രസ്യ

വശിന്യാദി വാഗ്ദേവതാ ഋഷയഃ

അനുഷ്ടുപ്ച്ഛന്ദഃ

ശ്രീ ലളിതാപരമേശ്വരീ ദേവതാ


ആമുഖം, ധ്യാന ശ്ലോകം 1 - 4 വരെ.





ധ്യാനം-1
............
സിന്ദൂരാരുണവിഗ്രഹാം ത്രിണയനാം മാണിക്യമൌലിസ്ഫുരത്താരാനായക ശേഖരാം
സ്മിതമുഖീമാപീനവക്ഷോരുഹാം
പാണിഭ്യാമളിപൂർണ്ണരത്നചഷകം രക്തോൽപലം ബിഭ്രതീം
സൌമ്യാം രത്നഘടസ്ഥരക്തചരണാം
ധ്യായേത് പരാമംബികാം


ധ്യാനം-2
...............
ധ്യായേത് പത്മാസനസ്ഥാം വികസിതവദനാം പത്മപത്രായതാക്ഷീം
ഹേമാഭാം പീതവസ്ത്രാം കരകലിതലസദ്ധേമ-
പത്മാം വരാംഗീം
സർവ്വാലങ്കാരയുക്താം സതതമഭയദാം ഭക്തനമ്രാം ഭവാനീം
ശ്രീവിദ്യാം ശാന്തമൂർത്തിം  സകലസുരനുതാം സർവ്വസമ്പദ് പ്രദാത്രീം


ധ്യാനം-3
................
സകുങ്കുമവിലേപനാമളികചുംബി-       കസ്തൂരികാം
സമന്ദഹസിതേക്ഷണാം സശരചാപപാശാങ്കുശാം
അശേഷജനമോഹിനീമരുണമാല്യ- ഭൂഷോജ്ജ്വലാം
ജപാകുസുമഭാസുരാം ജപവിധൌ സ്മരേദംബികാം


ധ്യാനം- 4
...............
അരുണാങ്കരുണാതരംഗിതാക്ഷീം
ധൃതപാശാങ്കുശപുഷ്പബാണചാപാം
അണിമാദിഭിരാവൃതാം മയൂഖൈ-
രഹമിത്യേവ വിഭാവയേ മഹേശീം

---

ശ്രീ ലളിതാസഹസ്രനാമ സ്തോത്രം
...............................................................

സ്തോത്രം 1-3




1
ശ്രീമാതാ ശ്രീമഹാരാജ്ഞീ
ശ്രീമത് സിംഹാസനേശ്വരീ
ചിദഗ്നികുണ്ഡസംഭൂതാ ദേവകാര്യസമുദ്യതാ

2
ഉദ്യത്ഭാനുസഹസ്രാഭാ ചതുർബ്ബാഹുസമന്വിതാ
രാഗസ്വരൂപപാശാഢ്യാ
ക്രോധാകാരാങ്കുശോജ്ജ്വലാ

3
മനോരുപേക്ഷുകോദണ്ഡാ
പഞ്ചതന്മാത്രസായകാ
നിജാരുണപ്രഭാപൂരമജ്ജത് ബ്രഹ്മാണ്ഡമണ്ഡലാ

---

സ്തോത്രം 4-6




4
ചമ്പകാശോകപുന്നാഗ - സൗഗന്ധികലസത്കചാ
കുരുവിന്ദമണിശ്രേണീ - കനത്കോടീരമണ്ഡിതാ

5
അഷ്ടമീചന്ദ്രബിഭ്രാജ- ദളികസ്ഥലശോഭിതാ
മുഖചന്ദ്രകളങ്കാഭ -
മൃഗനാഭിവിശേഷകാ

6
വദനസ്മരമാംഗല്യഗൃഹ-
തോരണചില്ലികാ
വക്ത്രലക്ഷ്മീപരീവാഹ -
ചലന്മീനാഭലോചനാ

---

സ്തോത്രം 7-11




7
നവചമ്പകപുഷ്പാഭ
നാസാദണ്ഡവിരാജിതാ
താരകാന്തി തിരസ്കാരി
നാസാഭരണഭാസുരാ

8
കദംബമഞ്ജരീക്ലിപ്ത
കർണ്ണപൂര മനോഹരാ
തടങ്കയുഗളീഭൂത
തപനോഡുപമണ്ഡലാ

9
പത്മരാഗശിലാദർശ്ശ
പരിഭാവികപോലഭൂഃ
നവവിദ്രുമബിംബശ്രീ
ന്യക്കാരിരദനച്ഛദാ

10
ശുദ്ധവിദ്യാങ്കുരാകാര
ദ്വിജപങ്ക്തിദ്വയോജ്ജ്വലാ
കർപ്പൂരവീടികാമോദ
സമാകർഷദ്ദിഗന്തരാ

11
നിജസല്ലാപമാധുര്യ
വിനിർഭർത്സിത കച്ഛപീ
മന്ദസ്മിത പ്രഭാപൂര
മജ്ജത്കാമേശമാനസാ

---

സ്തോത്രം 12-15



12
അനാകലിതസാദൃശ്യ-
ചിബുകശ്രീവിരാജിതാ
കാമേശബദ്ധമാംഗല്യ -
സൂത്രശോഭിതകന്ധരാ

13
കനകാംഗദകേയൂര-
കമനീയഭുജാന്വിതാ
രത്നഗ്രൈവേയചിന്താക- ലോലമുക്താഫലാന്വിതാ

14
കാമേശ്വരപ്രേമരത്നമണി- പ്രതിപണസ്തനീ
നാഭ്യാലവാലരോമാളീ -
ലതാഫലകുചദ്വയീ

15
ലക്ഷ്യരോമലതാധാരതാ   സമുന്നേയമദ്ധ്യമാ
സ്തനഭാരദളന്മദ്ധ്യപട്ട - ബന്ധവലിത്രയാ

---

സ്തോത്രം 16-18



16
അരുണാരുണകൌസുംഭ -
വസ്ത്രഭാസ്വത്കടീതടീ
രത്നകിങ്കിണികാരമ്യ - രശനാദാമഭൂഷിതാ

17
കാമേശജ്ഞാതസൌഭാഗ്യ-
മാർദ്ദവോരുദ്വയാന്വിതാ
മാണിക്യമകുടാകാര-
ജാനുദ്വയവിരാജിതാ

18
ഇന്ദ്രഗോപപരിക്ഷിപ്ത - സ്മരതൂണാഭജംഘികാ
ഗൂഢഗുൽഫാ കൂർമ്മപൃഷ്ഠ -
ജയിഷ്ണുപ്രപദാന്വിതാ

---

സ്തോത്രം 19-21



19
നഖദീധിതിസംച്ഛന്ന - നമജ്ജനതമോഗുണാ
പദദ്വയപ്രഭാജാല - പരാകൃതസരോരുഹാ

20
ശിഞ്ജാനമണിമഞ്ജീര - മണ്ഡിതശ്രീപദാംബുജാ
മരാളീമന്ദഗമനാ മഹാലാവണ്യശേവധിഃ

21
സർവ്വാരുണാfനവദ്യാംഗീ സർവ്വാഭരണഭൂഷിതാ
ശിവകാമേശ്വരാങ്കസ്ഥാ ശിവാ സ്വാധീനവല്ലഭാ

---

സ്തോത്രം 22-24



22
സുമേരുമദ്ധ്യശൃംഗസ്ഥാ
ശ്രീമന്നഗരനായികാ
ചിന്താമണിഗൃഹാന്തസ്ഥാ
പഞ്ചബ്രഹ്മാസനസ്ഥിതാ

23
മഹാപത്മാടവീസംസ്ഥാ കദംബവനവാസിനി
സുധാസാഗരമദ്ധ്യസ്ഥാ
കാമാക്ഷീ കാമദായിനീ

24
ദേവർഷിഗണസംഘാത -
സ്തൂയമനാfത്മവൈഭവാ
ഭണ്ഡാസുരവധോദ്യുക്ത -
ശക്തിസേനാസമന്വിതാ

---

സ്തോത്രം 25-27



25
സമ്പത്കരീസമാരൂഢ സിന്ധുരവ്രജസേവിതാ
അശ്വാരൂഢാധിഷ്ഠിതാശ്വ-കോടികോടിഭിരാവൃതാ

26
ചക്രരാജരഥാരൂഢ സർവ്വായുധപരിഷ്കൃതാ
ഗേയചക്രരഥാരൂഢ മന്ത്രിണീപരിസേവിതാ

27
കിരിചക്രരഥാരൂഢ ദണ്ഡനാഥാപുരസ്കൃതാ
ജ്വാലാമാലിനികാക്ഷിപ്ത വഹ്നിപ്രാകാരമദ്ധ്യഗാ

---

സ്തോത്രം 28-30



28
ഭണ്ഡസൈന്യവധോദ്യുക്ത
ശക്തിവിക്രമഹർഷിതാ
നിത്യാപരാക്രമാടോപ
നിരീക്ഷണസമത്സുകാ

29
ഭണ്ഡപുത്രവധോദ്യുക്ത
ബാലാവിക്രമനന്ദിതാ
മന്ത്രിണ്യംബാവിരചിത
വിഷംഗവധതോഷിതാ

30
വിശുക്രപ്രാണഹരണ
വാരാഹീവീര്യനന്ദിതാ
കാമേശ്വരമുഖാലോക
കൽപിതശ്രീഗണേശ്വരാ

---

സ്തോത്രം 31-33



31
മഹാഗണേശനിർഭിന്ന
വിഘ്നയന്ത്രപ്രഹർഷിതാ
ഭണ്ഡാസുരേന്ദ്രനിർമ്മുക്ത
ശസ്ത്രപ്രത്യസ്ത്രവർഷിണീ

32
കരാംഗുലിനഖോൽപ്പന്ന
നാരായണദശാകൃതിഃ
മഹാപാശുപതാസ്ത്രാഗ്നി
നിർദ്ദഗ്ദ്ധാസുരസൈനികാ

33
കാമേശ്വരാസ്ത്രനിർദ്ദഗ്ദ്ധ
സഭണ്ഡാസുരശൂന്യകാ
ബ്രഹ്മോപേന്ദ്രമഹേന്ദ്രാദി
ദേവസംസ്തുതവൈഭവാ

---

സ്തോത്രം 34-36



34
ഹരനേത്രാഗ്നിസംദഗ്ദ്ധ - കാമസഞ്ജീവനൌഷധിഃ
ശ്രീമദ്വാഗ്ഭവകൂടൈകസ്വരൂപ -
മുഖപങ്കജാ

35
കണ്ഠാധഃകടിപര്യന്ത -
മദ്ധ്യകൂടസ്വരൂപിണീ
ശക്തികൂടൈകതാപന്ന -
കട്യധോഭാഗധാരിണീ

36
മൂലമന്ത്രാത്മികാ
മൂലകൂടത്രയകളേബരാ
കുളാമൃതൈകരസികാ
കുളസങ്കേതപാലിനീ

---

ഭഗവത് ഗീത - അദ്ധ്യായം - 5

ഗുരുവന്ദനം (43 സെക്കന്റ് )




ഗീതാധ്യാനം. (4:54 മിനിറ്റ് )



(ഗീതാധ്യാനം ദിവസവും ചൊല്ലാൻ ശ്രമിക്കണം. എത്രയുംപെട്ടെന്നു കാണാതെ   പഠിക്കണം)

ഓം പാര്‍ത്ഥായ പ്രതിബോധിതാം -ഭഗവതാ നാരായണേന സ്വയം
വ്യാസേന ഗ്രഥിതാം പുരാണമുനിനാ-മദ്ധ്യേ മഹാഭാരതം
അദൈ്വതാമൃത വര്‍ഷിണിം - ഭഗവതീമഷ്ടാദശാദ്ധ്യായിനിം
അംബത്വാമനുസന്ദധാമി - ഭഗവത്ഗീതേ ഭവദ്വേഷിണിം
-നമോസ്തുതേ വ്യാസവിശാലബുദ്ധേ
ഫുല്ലാരവിന്ദായത പത്രനേത്ര - യേനത്വയാ ഭാരതതൈലപൂര്‍ണ്ണഃ
പ്രജ്ജ്വാലിതോ ജ്ഞാനമയഃപ്രദീപഃ
-പ്രപന്ന പാരിജാതായ -തോത്രവേ ത്രൈക പാണയേ
ജ്ഞാനമുദ്രായ കൃഷ്ണായ -ഗീതാമൃതദുഹേ നമഃ
-സര്‍വ്വോപനിഷദോ ഗാവോ -ദോഗ്ദ്ധാ ഗോപാലനന്ദനഃ
പാര്‍ത്ഥോ വത്സഃസുധീര്‍ഭോക്താ - ദുഗ്ദ്ധം ഗീതാമൃതം മഹത്
-വസുദേവസുതം ദേവം - കംസചാണൂരമര്‍ദ്ധനം
ദേവകീപരമാനന്ദം - കൃഷ്ണം വന്ദേ ജഗദ്ഗുരും
-ഭീഷ്മദ്രോണതടാ-ജയദ്രഥ ജലാ - ഗാന്ധാരനീലോപലാ
ശല്യഗ്രാഹവതീ കൃപേന വഹനി - കര്‍ണ്ണേന വേലാകുലാ
അശ്വത്ഥാമവികര്‍ണ്ണഘോരമകരാ -ദുര്യോധനാവര്‍ത്തിനി
സോത്തീര്‍ണ്ണാ ഖലു പാണ്ഡവൈഃ
രണനദീ കൈവര്‍ത്തകഃകേശവഃ
-പാരാശര്യവചഃസരോജമമലം - ഗീതാര്‍ത്ഥഗന്ധോത്കടം
നാനാഖ്യാനകകേസരം - ഹരികഥാ സംബോധനാ ബോധിതം
ലോകേ സജ്ജനഷട്പദൈരഹരഹ-പേപീയമാനം മുദാ
ഭൂയാത് ഭാരതപങ്കജം കലിമല - പ്രധ്വംസി നഃ ശ്രേയസേ
-മൂകം കരോതി വാചാലം - പംഗും ലംഘയതേ ഗിരിം
യത്കൃപാ തമഹം വന്ദേ - പരമാനന്ദ മാധവം
-യം ബ്രഹ്മാവരുണേന്ദ്ര രുദ്രമരുതഃ
സ്തുന്ന്വന്തി ദിവൈ്യഃ സ്തവൈര്‍
വേദൈഃ സാംഗപദക്രമോപനിഷദൈര്‍
ഗായന്തി യം സാമഗാഃ - ധ്യാനാവസ്ഥിത തദ്ഗതേന മനസാ
പശ്യന്തി യം യോഗിനോ - യസ്യാന്തം ന വിദുഃ സുരാസുരഗണാ
ദേവായ തസ്‌മൈ നമഃ

ദേവായ തസ്‌മൈ നമഃ

ദേവായ തസ്‌മൈ നമഃ

ദേവായ തസ്‌മൈ നമഃ

---

ഭഗവത്ഗീത - അഞ്ചാം അധ്യായം - കർമ്മ സന്യാസ യോഗം  

          ശ്ലോകങ്ങൾ: 1 - 10

          ശ്ലോകങ്ങൾ: 11 - 20

          ശ്ലോകങ്ങൾ: 21 - 29

---

ഭഗവത് ഗീത - അദ്ധ്യായം 5 - ശ്ലോകങ്ങൾ 21 - 29

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 21 (വിവരണം 8:06 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 21


ബാഹ്യസ്പർശേഷ്വസക്താത്മാ
വിന്ദത്യാത്മനി യത്സുഖം
സ ബ്രഹ്മയോഗയുക്താത്മാ
സുഖമക്ഷയമശ്നുതേ          (21)

ബാഹ്യസ്പർശേഷു = ബാഹ്യസ്പർശങ്ങളിൽ
അസക്താത്മാ = അസക്തമായ ആത്മാവോടൊത്തയാൾ
ആത്മനി = തന്നിൽ   (ആത്മാവിൽ )
യത് = യാതൊരു
സുഖം = സുഖത്തെ
വിന്ദതി = നേടുന്നു
സഃ = അയാൾ
ബ്രഹ്മയോഗയുക്താത്മാ = ബ്രഹ്മയോഗയുക്താത്മാവ്
അക്ഷയം = അക്ഷയമായതിനെ
സുഖം = സുഖത്തെ
അശ്നുതേ = നേടുന്നു(അനുഭവിക്കുന്നു)

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 22 (വിവരണം 14:34 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 22


യേ ഹി സംസ്പർശജാ ഭോഗാഃ
ദു:ഖയോനയ ഏവ തേ
ആദ്യന്തവന്തഃ കൗന്തേയ
ന തേഷു രമതേ ബുധഃ       (22)

ഹി = നിശ്ചയമായും
സംസ്പർശജാഃ = സംസ്പർശത്തിൽനിന്നുണ്ടാകുന്ന
ഭോഗാഃ = ഭോഗങ്ങൾ
യേ = ഏവയോ
തേ = അവ
ദുഃഖയോനയഃ = ദുഃഖയോനികൾ
ആദ്യന്തവന്തഃ = ആദ്യന്തങ്ങളോടൊത്തവ
ഏവ = തന്നെയാകുന്നു.
കൗന്തേയ! = ഹേ, കന്തീപുത്ര!
ബുധഃ = ബുധൻ (വിവേകി)
തേഷു = അവയിൽ
ന രമതേ =രമിക്കുന്നില്ല.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 23 (വിവരണം 10:04 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 23


ശക്നോതിഹൈ വ യഃ സോഢും
പ്രാക്ശരീരവിമോക്ഷണാത്
കാമക്രോധോദ്ഭവം വേഗം
സ യുക്തഃ സ സുഖീ നരഃ

യഃ നരഃ = യാതൊരു മനുഷ്യൻ
ഇഹ ഏവ= ഇവിടെ തന്നെ
ശരീരവിമോക്ഷണാത് = ശരീരവിമോക്ഷത്തിന് (ശരീരത്യാഗത്തിന്)
പ്രാക് = മുമ്പ്
കാമക്രോധോദ്ഭവം=കാമക്രോധോദ് ഭവമായതിനെ
വേഗം = വേഗത്തെ
സോഡും = സഹിക്കാൻ
ശക്നോതി = ശക്തനാകുന്നു  (സാധിക്കുന്നു)
സഃ യുക്തഃ  = ആ മനുഷ്യൻ
 സഃ സുഖീ  = അയാൾ സുഖീ

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 24 (വിവരണം 7:21 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 24


യോfന്തഃസുഖോfന്തരാരാമ-
സ്തഥാന്തർജ്യോതിരേവ യഃ
സ യോഗീ ബ്രഹ്മനിർവ്വാണം
ബ്രഹ്മഭൂതോfധിഗച്ഛതി.

യഃ = യാതൊരാൾ
അന്ത:സുഖഃ = തന്നുള്ളിൽ സുഖത്തോട് കുടിയവൻ
അന്തരാരാമഃ = തന്നുള്ളിൽ ആരമിക്കുന്നവൻ
തഥാ = അപ്രകാരം
യഃ = യാതൊരാൾ
അന്തർജ്യോതി=തന്നുള്ളിൽജ്യോതിരൂപമായവൻ
ഏവ = തന്നെയോ( തന്നെയാണോ )
സഃ യോഗീ  = ആ യോഗി
ബ്രഹ്മഭൂതഃ = ബ്രഹ്മഭൂതനായി
ബ്രഹ്മനിർവ്വാണം=ബ്രഹ്മനിർവ്വാണത്തെ
അധിഗച്ഛതി = പ്രാപിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 25 (വിവരണം 7:54 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 25


ലഭന്തേ ബ്രഹ്മനിർവ്വാണം
ഋഷയഃ ക്ഷീണകല്മഷാഃ
ഛിന്നദ്വൈധാ യതാത്മാനഃ
സർവ്വഭൂതഹിതേ രതാഃ       (25)

ക്ഷീണകല്മഷാഃ = കല്മഷമകന്നവർ
ഛിന്നദ്വൈധാഃ = ദ്വൈതങ്ങൾ ഛിന്നമായവർ
യതാത്മാനഃ = സംയതാത്മാക്കൾ (അന്തഃകരണനിയമനംചെയ്തവർ)
സർവ്വഭൂതഹിതേ = സർവ്വഭൂതങ്ങളുടേയും ഹിതത്തിൽ
രതാഃ = അഭിരതന്മാരായവർ
ഋഷയഃ = ഋഷികൾ
ബ്രഹ്മനിർവ്വാണം = ബ്രഹ്മ നിർവ്വാണത്തെ
ലഭന്തേ = ലഭിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 26 (വിവരണം 11:41 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം -26


കാമക്രോധവിയുക്താനാം
യതിനാം യതചേതസാം
അഭിതോ ബ്രഹ്മനിർവ്വാണം
വർത്തതേ വിദിതാത്മനാം.   (26)

കാമക്രോധ വിയുക്താനാം = കാമക്രോധങ്ങൾ നശിച്ചവർക്ക്
യതീനാം  =   യതികൾക്ക്
യതചേതസാം =  ചിത്തത്തെ നിയമിച്ചവർക്ക്
വിദിതാത്മനാം= ആത്മജന്താനികൾക്ക്
ബ്രഹ്മനിർവ്വാണം =ബ്രഹ്മനിർവ്വാണം
അഭിതോ = രണ്ടു പ്രകാരേണയും
വർത്തതേ = വർത്തിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 27 & 28 (വിവരണം 9:33 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 27, 28


സ്പർശാൻ കൃത്വാ ബഹിർബാഹ്യാൻ
ചക്ഷുശ്ചൈവാന്തരേ ഭ്രുവോഃ
പ്രാണാപനൗ സമൗ കൃത്വാ
നാസാഭ്യന്തരചാരിണൗ.             (27)

യതേന്ദ്രിയമനോബുദ്ധിർ
മുനിർമോക്ഷപരായണഃ
വിഗതേച്ഛാഭയക്രോധോ
യഃ സദാ മുക്ത ഏവ സഃ.          (28)

യഃ = യാതൊരാൾ
ബാഹ്യാൻ = പുറമേയുള്ളവയെ
സ്പർശാൻ = സ്പർശങ്ങളെ വിഷയങ്ങളെ
ബഹിഃ കൃത്വാ = പുറമെ ആക്കിയിട്ട്
ചക്ഷുഃ ച = കണ്ണിനെ
ഭ്രൂവോഃ = കൺപുരികങ്ങളുടെ
അന്തരേ  = മദ്ധ്യത്തിൽ
(കൃത്വാ ) = (ആക്കിയിട്ട് )
നാസാഭ്യന്തരചാരിണൗ= നാസികയിലൂടെ ചരിക്കുന്നവയെ
പ്രാണാപാനൗ = പ്രാണാപാനങ്ങളെ
സമൗ കൃത്വാ = സമങ്ങളാക്കിയിട്ട്
യതേന്ദ്രിയമനോബുദ്ധിഃ = ഇന്ദ്രിയ മനോബുദ്ധികളെ നിയന്ത്രിച്ചയാൾ
മോക്ഷപരായണഃ = മോക്ഷംതന്നെ പരമമായ ഗതി എന്നറിയുന്നയാൾ
വിഗതേച്ഛാഭയക്രോധഃ = ഇച്ഛ, ഭയം, ക്രോധം എന്നിവ ഒഴിഞ്ഞയാൾ
മുനി = മുനി (മനനശീലൻ )
സഃ  = അയാൾ
സദാ = എപ്പോഴും
മുക്തഃ  ഏവ = മുക്തൻ തന്നെ.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 29 (വിവരണം 7:00 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 29


ഭോക്താരം യജ്ഞതപസാം
സർവ്വലോകമഹേശ്വരം
സുഹൃദം സർവ്വഭൂതാനാം
ജ്ഞാത്വാ മാം ശാന്തിമൃച്ഛതി.  (29)

യജ്ഞതപസാം = യജ്ഞതപസ്സുകളുടെ
ഭോക്താരം = ഭോക്താവിനെ
സർവ്വലോക മഹേശ്വരം  = സർവ്വലോക മഹേശ്വരനെ
സർവ്വഭൂതാനാം=സർവ്വഭൂതങ്ങളുടേയും
സുഹൃദം = സുഹൃത്തിനെ
മാം = എന്നെ
ജ്ഞാത്വാ = അറിഞ്ഞിട്ട്
ശാന്തിം = ശാന്തിയെ
ഋച്ഛതി = പ്രാപിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം - സമാപനം (10:51 മിനിറ്റ് )

ഭഗവത് ഗീത - അദ്ധ്യായം 5 - ശ്ലോകങ്ങൾ 11 - 20

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 11 (വിവരണം 8:29 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 11


കായേന മനസാ ബുദ്ധ്യാ
കേവലൈരിന്ദ്രിയൈരപിഃ
യോഗിനഃ കർമ്മ കുർവ്വന്തി
സങ്ഗം ത്യക്ത്വാത്മശുദ്ധയേ.

കായേന = ശരീരംകൊണ്ട്
മനസാ    = മനസ്സുകൊണ്ട്
ബുദ്ധ്യാ    = ബുദ്ധികൊണ്ട്
കേവലൈഃ = കേവലങ്ങളായ
ഇന്ദ്രിയൈഃ അപി= ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ
                                   കൊണ്ടും
യോഗിനഃ  = യോഗികൾ
സങ്ഗം = സങ്ഗത്തെ
ത്യക്ത്വാ = ത്യജിച്ചിട്ട്
ആത്മശുദ്ധയേ= ആത്മശുദ്ധി -
                               ക്കായികൊണ്ട്
കർമ്മ       = കർമ്മത്തെ
കുർവ്വന്തി = ചെയ്യുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 12 (വിവരണം 9:51 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 12


യുക്തഃ കർമ്മഫലം ത്യക്ത്വാ
ശാന്തിമാപ്നോതി നൈഷ്ഠികീം
അയുക്തഃ കാമകാരേണ
ഫലേ സക്തോ നിബദ്ധ്യതേ

യുക്തഃ   = യോഗയുക്തൻ
കർമ്മഫലം = കർമ്മഫലത്തെ
 ത്യക്ത്വാ = ത്യജിച്ചിട്ട്
നൈഷ്ഠികീം= = നിഷ്ഠാരൂപമായ
ശാന്തിം = ശാന്തിയെ
ആപ്നോതി = നേടുന്നു
അയുക്തഃ = അയുക്തൻ
കാമകാരേണ = കാമപ്രേരണയാൽ
ഫലേ  = ഫലത്തിൽ
സക്തഃ = സക്തൻ
നിബദ്ധ്യതേ = നിബന്ധിക്കപ്പെടുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 13 (വിവരണം 12:29 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 13


സർവ്വകർമ്മാണി മനസാ
സന്ന്യസ്യാസ്തേ സുഖം വശീ
നവദ്വാരേ പുരേദേഹീ
നൈവ കുർവ്വൻ ന കാരയൻ.

വശീ= ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ വശപ്പെടുത്തിയ (വശ  അസ്യാസ്തി ഇതി)
 ദേഹീ        =   ദേഹി (മനുഷ്യൻ )   
സർവ്വകർമ്മാണി = സർവ്വകർമ്മങ്ങളേയും
മനസാ = മനസ്സുകൊണ്ട്
സന്ന്യസ്യ = സന്ന്യസിച്ചിട്ട്
നവദ്വാരേ = ഒൻപതുദ്വാരമുള്ള
പുരേ = പുരത്തിൽ (ശരീരത്തിൽ)
ന ഏവ കുർവ്വൻ = ഒന്നും തന്നെ ചെയ്യാത്തവൻ
ന കാരയൻ = ഒന്നും തന്നെ ചെയ്യിക്കാത്തവൻ
സുഖം = സുഖമായി
ആസ്തേ = ഇരിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 14 (വിവരണം 7:08 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 14


ന കർതൃത്വം ന കർമ്മാണി
ലോകസ്യ സൃജതി പ്രഭുഃ
ന കർമ്മഫലസംയോഗം
സ്വഭാവസ്തു പ്രവർത്തതേ  (14)

പ്രഭുഃ = ആത്മാവ്
ലോകസ്യ = ലോകത്തിന്
കർതൃത്വം = കർതൃത്വത്തെ
ന സൃജതി = സൃഷ്ടിക്കുന്നില്ല
കർമ്മാണി = കർമ്മങ്ങളെ
(ന സൃജതി) = സൃഷ്ടിക്കുന്നില്ല.
കർമ്മഫലസംയോഗം = കർമ്മഫല സംയോഗത്തെ
ന ( സൃജതി ) = സൃഷ്ടിക്കുന്നില്ല
സ്വഭാവഃ = സ്വഭാവം (പ്രകൃതി)
തു  =  ആകട്ടെ
പ്രവർത്തതേ = പ്രവർത്തിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 15 (വിവരണം 15:13 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 15


നാദത്തേ കസ്യചിത് പാപം
ന ചൈവഃ സുകൃതം വിഭുഃ
അജ്ഞാനേനാവൃതം ജ്ഞാനം
തേന മുഹ്യന്തി ജന്തവഃ.

വിഭുഃ = ഈശ്വരൻ
കസ്യചിത്= ആരുടേയും
പാപം = പാപത്തെ
ന ആദത്തെ = ഏറ്റെടുക്കുന്നില്ല.
സുകൃതം ച = സുകൃതത്തേയും
ന ഏവ ( ആദത്തെ) = ഏറ്റെടുക്കുന്നില്ലതന്നെ.
അജ്ഞാനേന = അജ്ഞാനത്താൽ
ജ്ഞാനം = ജ്ഞാനം
ആവൃതം = ആവരണം ചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
തേന = അതിനാൽ
ജന്തവഃ = ജന്തുക്കൾ
മുഹൃന്തി = മോഹിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 16 (വിവരണം 7:19 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 16


ജ്ഞാനേന തു തദജ്ഞാനം
യേഷാം നാശിതമാത്മനഃ
തേഷാമാദിത്യവജ്ജ്‌ഞാനം
പ്രകാശയതി തത്പരം

യേഷാം = യാതൊരുവരുടെ
തു = ആകട്ടെ
തത് = ആ
അജ്ഞാനം = അജ്ഞാനം
ആത്മനഃ = ആത്മാവിന്റെ
ജ്ഞാനേന= ജ്ഞാനത്താൽ
നാശിതം = നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവോ
തേഷാം = അവർക്ക്
തത്പരം = ആ പരമമായ
ജ്ഞാനം = ജ്ഞാനം
ആദിത്യവത് = ആദിത്യനെപോലെ
പ്രകാശയതി= പ്രകാശിക്കുന്നു.

[ തേഷാം = അവർക്ക്
ആദിത്യവത് = ആദിത്യനെപോലെ
ജ്ഞാനം = ജ്ഞാനം
തത്പരം = ആ പരമമായതിനെ
പ്രകാശയതി= പ്രകാശിപ്പിക്കുന്നു ]

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 17 (വിവരണം 7:24 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 17


തദ്ബുദ്ധയസ്തദാത്മാനഃ
തന്നിഷ്ഠാസ്തത്പരായണാഃ
ഗച്ഛന്ത്യപുനരാവൃത്തിം
ജ്ഞാനനിർധൂതകല്മഷാഃ

തദ്ബുദ്ധയഃ = അതിലുറച്ച ബുദ്ധിയോടൊത്തവർ
തദാത്മാനഃ = അതുതന്നെ ആത്മഭാവമായവർ
തന്നിഷ്ഠാഃ = അതിൽതന്നെ നിഷ്ഠയോടൊത്തവർ
തത്പരായണാഃ = അതുതന്നെ പരമമായ ഗതിയായവർ
ജ്ഞാനനിർധൂതകല്മഷാഃ = ജ്ഞാനത്താൽ നീക്കപ്പെട്ട പാപത്തോടത്തവർ
അപുനരാവൃത്തിം = പുനരാവൃത്തി രഹിതമായതിനെ
ഗച്ഛന്തി = പ്രാപിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 18 (വിവരണം 10:07 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 18


വിദ്യാവിനയസമ്പന്നേ
ബ്രാഹ്മണേ ഗവി ഹസ്തിനി
ശുനി ചൈവ ശ്വപാകേ ച
പണ്ഡിതാഃ സമദർശിനഃ

വിദ്യാവിനയസമ്പന്നേ=വിദ്യാവിനയസമ്പന്നനിൽ
ബ്രാഹ്മണേ = ബ്രാഹ്മണനിൽ
ഗവി = പശുവിൽ
ഹസ്തിനി = ആനയിൽ
ശുനി ച= പട്ടിയിലും
ശ്വപാകേ ച ഏവ= പട്ടിയെ പാചകം ചെയ്യുന്നവനിലും തന്നെ
പണ്ഡിതാഃ = പണ്ഡിതന്മാർ
സമദർശിനഃ = സമദർശികളാകുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 19 (വിവരണം 7:54 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 19


ഇഹൈവ തൈർജിതഃ സർഗോ
യേഷാം സാമ്യേ സ്ഥിതം മനഃ
നിർദോഷം ഹി സമം ബ്രഹ്മ
തസ്മാദ് ബ്രഹ്മണി തേ സ്ഥിതാഃ

യേഷാം = ഏവരുടെ
മനഃ = മനസ്സ് (അന്ത: കരണം )
സാമ്യേ= സമഭാവത്തിൽ
സ്ഥിതം = സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്
തൈഃ = അവരാൽ
ഇഹ ഏവ= ഇവിടെ തന്നെ
സർഗഃ = സർഗം - ജനനം
ജിതഃ = ജയിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു
ഹി= എന്തെന്നാൽ
ബ്രഹ്മ = ബ്രഹ്മം
നിർദോഷം = ദോഷരഹിതം
സമം = സമം
തസ്മാത്= അതുകൊണ്ട്
തേ= അവർ
ബ്രഹ്മണി = ബ്രഹ്മത്തിൽ
സ്ഥിതാഃ = സ്ഥിതന്മാരാകുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 20 (വിവരണം 11:56 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 20


ന പ്രഹൃഷ്യേത് പ്രിയം പ്രാപ്യ
നോദ്വിജേത് പ്രാപ്യ ചാപ്രിയം
സ്ഥിരബുദ്ധിരസമ്മൂഢോ
ബ്രഹ്മവിദ് ബ്രഹ്മണി സ്ഥിതഃ

സ്ഥിരബുദ്ധിഃ = സ്ഥിരമായ ബുദ്ധിയോട് കൂടിയവൻ
അസമ്മൂഢഃ = സമ്മൂഢതയില്ലാത്തവൻ
ബ്രഹ്മവിദ്  = ബ്രഹ്മജ്ഞാനി
ബ്രഹ്മണി സ്ഥിതഃ = ബ്രഹ്മത്തിൽസ്ഥിതിചെയ്യുന്നവൻ
പ്രിയം = പ്രിയത്തെ
പ്രാപ്യ = പ്രാപിച്ചിട്ട്
ന പ്രഹൃഷ്യേത് = പ്രഹർഷത്തെപ്രാപിക്കുന്നില്ല
അപ്രിയം = അപ്രിയത്തെ
പ്രാപ്യ= = പ്രാപിച്ചിട്ട്
ന ഉദ്വിജേത്  ച= ഉദ്വേഗത്തെപ്രാപിക്കുന്നുമില്ല.

ഭഗവത് ഗീത - അദ്ധ്യായം 5 - ശ്ലോകങ്ങൾ 1 - 10

അദ്ധ്യായം - 5

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 1 (വിവരണം 7:00 മിനിറ്റ് )





ശ്ലോകം - 1

അർജ്ജുന ഉവാച -
      സന്ന്യാസം കർമ്മണാം കൃഷ്ണ
      പുനർ യോഗം ച ശംസസി
      യത്ശ്രേയ ഏതയോരേകം
      തന്മേ ബ്രൂഹി സുനിശ്ചിതം.

അർജ്ജുന ഉവാച = അർജ്ജുനൻ ചോദിച്ചു
കൃഷ്ണ      = അല്ലയോ കൃഷ്ണ!
കർമ്മണാം = കർമ്മങ്ങളുടെ
സംന്യാസം  = സന്ന്യാസത്തെ
പുനഃ           = പിന്നെ
യോഗം ച   = യോഗത്തേയും
ശംസസി     = നീ ഉപദേശിക്കുന്നു.
ഏതയോഃ   = ഈ രണ്ടിലും
യത്            =യാതൊന്ന്
ശ്രേയഃ        = ശ്രേയസ്സ്
മേ               = എനിക്ക്
സുനിശ്ചിതം = നിശ്ചയിച്ചുറപ്പിച്ച്
തത് ഏകം    = ആ ഒന്നിനെ
ബ്രൂഹി           = പറഞ്ഞു തന്നാലും

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 2 (വിവരണം 11:10 മിനിറ്റ് )





ശ്ലോകം - 2

ശ്രീ ഭഗവാനുവാച
      സന്ന്യാസഃ കർമ്മയോഗശ്ച
     നിഃശ്രേയസകരാവുഭൗ
     തയോസ്തു കർമ്മസന്ന്യാസാത്‌
     കർമ്മയോഗം വിശിഷ്യതേ.

ശ്രീ ഭഗവാനുവാച= ശ്രീ ഭഗവാൻ പറഞ്ഞു
സന്ന്യാസഃ = സന്ന്യാസം
കർമ്മയോഗം ച = കർമ്മയോഗവും
ഉഭൗ = രണ്ടും
നിഃശ്രേയസ്കരൗ= നിഃശ്രേയസ്കരങ്ങളാണ്
തയോഃ തു = അവ രണ്ടിലും വച്ച്
കർമ്മസന്ന്യാസാത് = കർമ്മസന്ന്യാസത്തേക്കാൾ
കർമ്മയോഗഃ    = കർമ്മയോഗം
വിശിഷ്യതേ       = വിശിഷ്ടമാകുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 3 (വിവരണം 7:00 മിനിറ്റ് )

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 4 (വിവരണം 7:00 മിനിറ്റ് )





ശ്ലോകം - 4
സാംഖ്യയോഗൗ പൃഥഗ്ബാലാഃ
പ്രവദന്തി ന പണ്ഡിതാഃ
ഏകമപ്യാസ്ഥിതഃ സമ്യഗ്
ഉഭയോർവിന്ദതേ ഫലം.

സാംഖ്യയോഗൗ= സംഖ്യയോഗങ്ങൾ
പൃഥഗ് = പ്രത്യേകം (എന്ന്)
ബാലാഃ = ബാലന്മാർ
പ്രവദന്തി = പറയുന്നു
ന പണ്ഡിതാഃ = പണ്ഡിതന്മാർ അല്ല.
ഏകം അപി = ഒന്നിനെ എങ്കിലും
സമ്യഗ് = നല്ലപോലെ
ആസ്ഥിതഃ = ആശ്രയിച്ചവൻ
ഉഭയോഃ = രണ്ടിന്റെയും
ഫലം = ഫലത്തെ
വിന്ദതേ = നേടുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 5 (വിവരണം 7:00 മിനിറ്റ് )





ശ്ലോകം - 5

യത്സാംഖ്യൈഃ പ്രാപ്യതേ സ്ഥാനം
തദ് യോഗൈരപി ഗമ്യതേ
ഏകം സാംഖ്യം ച യോഗം ച
യഃ പശ്യതി സ പശ്യതി.

സാംഖ്യൈഃ = സാംഖ്യന്മാരാൽ
യത് സ്ഥാനം = യാതൊരു സ്ഥാനം
പ്രാപ്യതേ = പ്രാപിക്കപ്പെടുന്നുവോ
തത് = അത്
യോഗൈഃ അപി = യോഗികളാലും
ഗമ്യതേ = ഗമിക്കപ്പെടുന്നു.
സാംഖ്യം ച= സാംഖ്യത്തേയും
യോഗം ച= യോഗത്തേയും
ഏകം = ഒന്നെന്ന്
യഃ  = യാതൊരാൾ
പശ്യതി=കാണുന്നുവോ
സഃ = അയാൾ (അയാളാണ് )
പശ്യതി=കാണുന്നു.(യഥാർത്തിൽ കാണുന്നത് )

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 6 (വിവരണം 7:00 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 6

സന്ന്യാസസ്തു മഹാബാഹോ
ദുഃഖമാപ്തുമയോഗതഃ
യോഗയുക്തോ മുനിർബ്രഹ്മ
ന ചിരേണാധിഗച്ഛതി.

മഹാബാഹോ = ഹേ, മഹാബാഹോ!
സന്ന്യാസഃ തു = സന്ന്യാസമാകട്ടെ
അയോഗത = യോഗം കൂടാതെ
ആപ്തും = പ്രാപിക്കാൻ (നേടാൻ )
ദുഃഖം = ദു:ഖമാണ് (കഠിനമാണ്)
യോഗയുക്തഃ = യോഗയുക്തൻ
മുനിഃ = മുനി
ബ്രഹ്മ = ബ്രഹ്മത്തെ
ന ചിരേണ=അചിരേണ ( വേഗത്തിൽ)
അധിഗച്ഛതി = പ്രാപിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 7 (വിവരണം 7:00 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 7

യോഗയുക്തോ വിശുദ്ധാത്മാ
വിജിതാത്മാ ജിതേന്ദ്രിയഃ
സർവ്വഭൂതാത്മഭൂതാത്മാ
കുർവ്വന്നപി ന ലിപ്യതേ.

യോഗയുക്ത: = യോഗയുക്തൻ
വിശുദ്ധാത്മാ = വിശുദ്ധാന്തഃകരണമുള്ളവൻ
വിജിതാത്മാ = ജയിക്കപ്പെട്ട അന്തഃ കരണത്തോടൊത്തവൻ
ജിതേന്ദ്രിയഃ=ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ ജയിച്ചവൻ
സർവ്വഭൂതാത്മഭൂതാത്മാ = സർവ്വഭൂതങ്ങളുടേയും ആത്മാവായിരിക്കുന്ന ആത്മാവോട് കൂടിയവൻ
കുർവ്വന്നപി = ചെയ്യുന്നവൻ എങ്കിലും
ന ലിപ്യതേ = ലേപനം ചെയ്യപ്പെടുന്നില്ല.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 8 & 9 (വിവരണം 7:00 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 8 & 9

നൈവ കിഞ്ചിത് കരോമിതി
യുക്തോ മന്യേത തത്ത്വവിത്
പശ്യൻ ശൃണ്വൻ സ്പൃശൻ ജിഘ്രൻ
അശ്നൻ ഗച്ഛൻ സ്വപൻ ശ്വസൻ. (8)

പ്രലപൻ വിസൃജൻ ഗൃഹ്ണൻ
ഉന്മിഷൻ നിമിഷന്നപി
ഇന്ദ്രിയാണീന്ദ്രിയാർത്ഥേഷു
വർത്തന്ത ഇതി ധാരയൻ.

യുക്തഃ = യുക്തൻ
തത്ത്വവിത് = തത്ത്വജ്ഞാനി
പശ്യൻ = കാണുന്നവൻ
ശൃണ്വൻ = കേൾക്കുന്നവൻ
സ്പൃശൻ = സ്പർശിക്കുന്നവൻ
ജിഘ്രൻ = വാസനിക്കുന്നവൻ
അശ്നൻ = ഭക്ഷിക്കുന്നവൻ
ഗച്ഛൻ = പോകുന്നവൻ
സ്വപൻ = ഉറങ്ങുന്നവൻ
ശ്വസൻ = ശ്വസിക്കുന്നവൻ
പ്രലപൻ = സംസാരിക്കുന്നവൻ
വിസൃജൻ = വിസർജിക്കുന്നവൻ
ഗൃഹ്ണൻ = ഗ്രഹിക്കുന്നവൻ
ഉന്മിഷൻ = കണ്ണുതുറക്കുന്നവൻ
നിമിഷൻ = കണ്ണ് പൂട്ടുന്നവൻ
അപി  = എങ്കിലും
ഇന്ദ്രിയാണി = ഇന്ദ്രിയങ്ങൾ
ഇന്ദ്രിയാർത്ഥേഷു = ഇന്ദ്രിയ വിഷയങ്ങളിൽ
വർത്തന്തേ = വർത്തിക്കുന്നു
ഇതി = എന്നിപ്രകാരം
ധാരയൻ = ധരിക്കുന്നവൻ
കിഞ്ചിദ് = ഒന്നും തന്നെ
ന കരോമി = ഞാൻ ചെയ്യുന്നില്ല
ഇതി ഏവ= എന്നുതന്നെ
മന്യേത = മനസ്സിലാക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ് ഗീത അഞ്ചാം അധ്യായം ശ്ലോകം - 10 (വിവരണം 5:36 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 10

ബ്രഹ്മണ്യാധായ കർമ്മാണി
സങ്ഗം ത്യക്ത്വാ കരോതി യഃ
ലിപ്യതേ ന സ പാപേന
പദ്മപത്രമിവാംഭസാ.   (10)

കർമ്മാണി = കർമ്മങ്ങളെ
ബ്രഹ്മാണി = ബ്രഹ്മത്തിൽ
ആധായ = സമർപ്പിച്ചിട്ട്
സങ്ഗം = സങ്ഗത്തെ
ത്യക്ത്വാ = ഉപേക്ഷിച്ചിട്ട്
യഃ = യാതൊരാൾ
കരോതി = (കർമ്മം) ചെയ്യുന്നുവോ
സഃ = അയാൾ
പത്മപത്രം = താമരയില
അംഭസാ = വെള്ളത്താൽ
ഇവ = എന്നപോലെ
പാപേന= പാപത്താൽ
ന ലിപ്യതേ=ലേപനം ചെയ്യപ്പെടുന്നില്ല.

ശിവരാത്രി

ഓം നമഃശിവായ!.

ശിവരാത്രി സന്ദേശം ( 6:35 മിനിറ്റ് ) 





ശിവരാത്രി മഹിമ

ശിവരാത്രി ദിവസം വ്രതമിരുന്ന് ഉറങ്ങാതെ രാത്രി നേരം പരമേശ്വരനെ ധ്യാനിച്ച് പൂജ ചെയ്യുന്നതു മൂലം ജീവിത സാഫല്യം അടയുന്ന ഭക്തന്മാർ നിരവധി. പുരാണങ്ങളിൽ ഇതെക്കുറിച്ചുള്ള ശ്ലോകങ്ങൽ എത്രയോ! അതുപോലുള്ള നാലഞ്ചു ശ്ലോകങ്ങളാണ് താഴെ കൊടുത്തിട്ടുള്ളത്.

"മാഘ കൃഷ്ണ ചതുർദ്ദശ്യാമുപവാസോ'തി ദുർലഭഃ
തത്രാപി ദുർലഭം മന്യേ രാത്രൗ ജഗരണം നൃണാം."

കുംഭമാസത്തിലെ കൃഷ്ണപക്ഷ ചതുർദ്ദശി(ശിവരാത്രി) ദിവസം വ്രതമനുഷ്ടിക്കാൻ എല്ലവരാലും സാധിച്ചെന്നു വരില്ല. അന്ന് ഉറക്കമൊഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നത് അതിലും നല്ലത്.

"അതീവ ദുർലഭം തത്ര ശിവലിംഗസ്യ ദർശ്ശനം
സുദുർലഭതരം തത്ര പൂജനം പരമേശിതുഃ"

അന്ന് ശിവലിംഗ ദർശ്ശനം വളരെ നല്ലത്. ശിവലിംഗ പൂജ ചെയ്യുന്നത് അതിലും ഉത്തമം.

"ഭവകോടിശതോപാത്തപുണ്യരാശി വിപാകതഃ
ലഭ്യതേ വാ പുൻസ്തത്ര ബില്വപത്രാർപ്പണം വിഭോഃ"

ആ പൂജയിൽ ശിവലിംഗത്തിനു കൂവളത്തിന്റെ ഇല അർപ്പണം ചെയ്താൽ പലകോടി ജന്മമെടുത്ത് പുണ്യം ചെയ്താൽ ഒരു ചിലർക്ക് മാത്രം കിട്ടുന്ന ഫലം പൂജ ചെയ്ത ആൾക്ക് കിട്ടും.

"വർഷാണാമായുതം യേന സ്നാനം ഗംഗ സരിജ്ജലേ
സുകൃതം ബിൽ വാർച്ചനേനൈവ തത് ഫലം ലഭ്യതേ നരൈഃ"

പതിനായിരം വർഷം ഗംഗ നദിയിൽ കുളിക്കുന്ന ഒരുവൻ നേടുന്ന പുണ്യം ശിവരാത്രി ശ്രീ പരമേശ്വരനെ ബിൽ വ ദളം കൊണ്ട് അർച്ചന ചെയ്താൽ കിട്ടും.

"അന്നോപവാസഃ കേനാപി കൃതഃ ക്രതുശതായതേ
രാത്രൗ ജാഗരണം പുണ്യം വർഷകോടി തപോധികം"

ശിവരാത്രി ഉറക്കമൊഴിയുന്നവർക്ക് നൂറ് യാഗങ്ങൾ ചെയ്ത ഫലം സിദ്ധിക്കും.

"ഏകേന ബില്വ പത്രേണ ശിവലിംഗാർച്ചനൈ കൃതേ
ത്രൈലോക്യേ തസ്യ പുണ്യസ്യ കോ വാ സാദ്ധൃശ്യമൃച്ഛതി"

ശിവരാത്രിയായ ദിവസം ഒരു കൂവള ദളത്താൽ ശിവലിംഗാർച്ചന ചെയ്താൽക്കിട്ടുന്ന ഫലത്തിനു തുല്യമായ ഫലം മൂന്നുലകിലും വേറെയൊന്നില്ല.

"ഉപവാസൗ ജാഗരണം സന്നിധിഃ പരമേശിതുഃ
ഗോകർണ്ണം ശിവലോകസ്യ നൃണാം സോപാന പദ്ധതിഃ"

ശിവരാത്രി ദിവസം ഉപവാസം, രാത്രി ഉണർന്നിരിക്കൽ, പരമേശ്വര സ്തുതി ചെയ്യൽ, ഗോകർണ്ണ സന്ദർശ്ശനം എന്നിവ ശിവലോക പ്രാപ്തിക്കുള്ള വഴികൾ....

ഓം നമഃശിവായ

---

ശിവലിംഗ മാഹാത്മ്യം (എന്താണ് ശിവലിംഗം)


ശിവന്റെ പ്രതിരൂപം ആണ് ശിവലിംഗം. ഹിന്ദുക്കൾ ശിവനെ ആരാധിക്കുന്നതിനായി ശിവലിംഗം ഉപയോഗിക്കുന്നു. മിക്കവാറും എല്ലാ ശിവക്ഷേത്രങ്ങളിലും ശിവലിംഗത്തിനെയാണ് പൂജ ചെയ്യുക . ശിവലിംഗം സര്‍വ്വാരാധ്യമായ ഒരു സങ്കല്പമാണ്. ലിംഗമെന്നുള്ള പ്രയോഗത്തെ ആസ്പദിച്ച് തെറ്റിദ്ധാരണകളും നിരൂപണങ്ങളും ധാരാളമുണ്ട്. ആക്ഷേപങ്ങളും കുറവല്ല. അജ്ഞതയുടെ ഈറ്റില്ലത്തില്‍ നിന്ന് മുഴങ്ങിക്കേള്‍ക്കുന്ന പുരോഗതിയുടെ രോദനങ്ങളും ശിവലിംഗസങ്കല്പത്തെ ആസ്പദിച്ചുണ്ടായിട്ടുണ്ട്.
ലിംഗം എന്ന വാക്കിന് നാനാര്‍ത്ഥങ്ങളുണ്ട്. സന്ദര്‍ഭാനുസരണം യോജിക്കുന്ന അര്‍ഥങ്ങള്‍ വേണം സ്വീകരിക്കേണ്ടത്. ഔചിത്യമില്ലാതെ ദുര്‍ഭാഷണം നടത്തിയതുകൊണ്ട് സത്യം വെളിവാകുകയില്ല. മനുസ്മൃതിയില്‍ ലിംഗശബ്ദത്തിന്റെ നാനാര്‍ഥങ്ങള്‍ നല്കിയിട്ടുണ്ട്.

1. ‘ചിഹ്നം മുദ്രാ കസ്യചിത് കാര്യാലയസ്യ മുദ്രാ’ (അടയാളം, മുദ്ര എന്നിവയോടൊപ്പം ഏതെങ്കിലും കാര്യാലയമെന്നും മേല്പറഞ്ഞതിനര്‍ഥം).

2. ‘അവഗമയിതും ശക്യം ചിഹ്നം’ (തിരിച്ചറിയാന്‍ സഹായിക്കുന്ന അടയാളം, അധികാരസ്ഥാനസൂചികം)
‘യതിപാര്‍ഥിവലിംഗധാരിണൗ മുനിര്‍ദോഹദലിംഗദര്‍ശി’ (മനുസ്മൃതി)
സംന്യാസിയുടെയും രാജാവിന്റെയും അധികാര സ്ഥാനങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന അടയാളം ധരിച്ചവര്‍. അടയാളം (ലിംഗം) എന്നത് കാവിവസ്ത്രം, കമണ്ഡലു, യോഗദണ്ഡ് തുടങ്ങിയവ.

3. ‘വ്യാജചിഹ്നം അയഥാര്‍ത്ഥസൂചകം’
ഉദാ: ക്ഷപണകലിംഗധാരീ (തെറ്റായ അടയാളം) മിഥ്യയെ ജനിപ്പിക്കുന്നത് (ക്ഷപണകന്‍-മായാജാലക്കാരന്‍, കപടവേഷം ധരിച്ചവന്‍)

4. ‘ആമയ ലക്ഷണം രോഗസൂചക’ (രോഗസൂചക-രോഗലക്ഷണം)

5. ‘ആശയ സംസ്ഥാപക:’ (ഒരു പ്രത്യേക ആശയത്തെ സ്ഥാപിക്കുന്നത്)

6. ‘സുവ്യക്ത സൂചക’ (സുവ്യക്തമായ ഒന്നിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.)

7. ‘സ്ത്രീപുരുഷ സൂചക: (സ്ത്രീപുരുഷന്മാരെ മനസ്സിലാക്കിത്തരുന്നത്. അതായത് സ്ത്രീലിംഗം, പുല്ലിംഗം)

8. ‘പുരുഷസ്യ പ്രജനാവയവം’ (പുരുഷന്റെ ജനനേന്ദ്രിയം)

9. ‘ഭാഷായ: പദാനാം ലിംഗം’ (ഭാഷാപദങ്ങളുടെ സ്ത്രീ പുരഷ നപുംസകഭേദങ്ങള്‍.)

10. ‘ശിവസ്യ അനാദ്യന്താവസ്ഥാസൂചക:
അവയവ: പൂജ്യതേ സര്‍വൈ:.
(എല്ലാവരാലും പൂജിക്കപ്പെടുന്ന ആദ്യന്താവസ്ഥകളില്ലാത്ത ശിവനെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന അവയവം – ശിവലിംഗം)

11. ‘കസ്യചിദ് ദേവസ്യ ഛായാ വാ പ്രതിമാ’
(ഏതെങ്കിലും ഒരു ദേവന്റെ ചിത്രമോ പ്രതിമയോ)

12. ‘ഏകസ്മിന്‍ വാക്യേ കസ്യചിത് പദസ്യ ആശയ സംസ്ഥാപകസഹായക: നിര്‍ദേശ:’
(സംയോഗ:, വിയോഗ:, സാഹചര്യം… തുടങ്ങിയവകൊണ്ട് ഒരു വാക്യത്തില്‍ ഏതെങ്കിലും ഒരു പദത്തിന്റെ ആശയത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.)

13. ‘വ്യാകരണ ലിംഗാനുശാസനം’ (വ്യാകരണത്തില്‍ ലിംഗ ശബ്ദങ്ങള്‍ക്ക് പുല്ലിംഗ സ്ത്രീലിംഗ നപുംസകലിംഗഭേദങ്ങള്‍ അനുശാസിക്കുന്നത്.)

14. ‘ന്യായേ ലിംഗപരാമര്‍ശജ്ഞാനം’ തര്‍ക്കശാസ്ത്രത്തില്‍ സാധ്യത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന സാധനം (ഹേതുവായി)

15. ‘വേദലിംഗാര്‍ച്ചനം’

16. ‘ലിംഗരൂപസ്യ ശിവസ്യാര്‍ച്ചനം’ (ലിംഗരൂപത്തില്‍ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ശിവനെ അര്‍ച്ചിക്കുക)


മേല്‍പറഞ്ഞ നാനാര്‍ഥങ്ങളെല്ലാം വ്യാപകമായ പ്രപഞ്ചരഹസ്യത്തെ സന്ദര്‍ഭാനുസരണം ലിംഗശബ്ദം കൊണ്ടാണ് വ്യഞ്ജിപ്പിക്കുന്നത്. ഉദ്ദേശശുദ്ധിയോടുകൂടി മനസ്സിലാക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചാല്‍, ശിവലിംഗ ശബ്ദത്തിന്റെ സര്‍വാസേചകമായ അര്‍ഥം തെറ്റിദ്ധരിക്കാന്‍ ന്യായമില്ല.
സ്ഥൂലങ്ങളും സൂക്ഷ്മങ്ങളുമായ ഇരുപത്തിരണ്ട് തത്ത്വങ്ങളുടെ ആദികാരണത്തെ (മഹദ്തത്ത്വത്തെ) ലിംഗമാത്രം എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. സത്താമാത്രസ്വരൂപം കൊണ്ടുമാത്രമേ ഇത് അറിയാന്‍ കഴിയുകയുള്ളൂ. സൂക്ഷ്മശരീരത്തെ ലിംഗശരീരമെന്നും പറയുന്നു. ബാഹ്യേന്ദ്രിയങ്ങളെകൊണ്ട് അറിയാന്‍ കഴിയാത്തതിനെയാണ് ലിംഗം എന്നുപറയുന്നത്. ലിംഗശരീരം ഇന്ദ്രിയങ്ങള്‍കൊണ്ട് അറിയുന്നതല്ല. സ്ഥൂലശരീരം ബാല്യംമുതല്‍ വാര്‍ധക്യംവരെയുള്ള അവസ്ഥകളില്‍ കൂടി ചരിച്ച് മരണത്തോടെ നശിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ ലിംഗശരീരം നശിക്കുന്നതിന് ബ്രഹ്മജ്ഞാനം ആവശ്യമാണ്. ലയിച്ച കാര്യങ്ങളെ വീണ്ടും പ്രാപിക്കുന്നതും പരമാത്മജ്ഞാനംകൊണ്ട് ക്ഷയിക്കുന്നതാണ് ലിംഗശബ്ദം. ലയിക്കുന്നകാര്യങ്ങളെ (ലിം) വീണ്ടും പ്രകാശിപ്പിക്കുകയും പ്രാപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് എന്ന അര്‍ഥമാണ് ‘ലിംഗ’ ശബ്ദത്തിനുള്ളത്. ബ്രഹ്മത്തില്‍നിന്ന് പ്രപഞ്ചം ഉണ്ടാകുകയും ബ്രഹ്മത്തില്‍ലയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ശിവനും ബ്രഹ്മാവും ഒന്നുതന്നെയാണ് നേരത്തെസൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശിവനില്‍നിന്ന് ശക്തി അഥവാ പ്രകൃതിയുണ്ടായി. ശിവനില്‍ത്തന്നെ ലയിക്കുന്നു. കാരണജലത്തില്‍ നിന്നുണ്ടാകുന്ന പ്രകൃതി വീണ്ടും പ്രളയജലത്തില്‍ ലയിച്ചടങ്ങുന്നു. ലയനസ്വഭാവം കൊണ്ട് പ്രളയജലമെന്നും സൃഷ്ടിസ്വഭാവംകൊണ്ട് കാരണജലമെന്നുമുള്ള വ്യത്യസ്തനാമങ്ങള്‍ നല്‍കിയെന്നേയുള്ളൂ. രണ്ടും യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ ഒന്നുതന്നെ. പ്രപഞ്ചം ഉണ്ടാവുകയും നിലനില്ക്കുകയും ലയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് ആവര്‍ത്തിക്കുന്നു. ലീനമായ അവസ്ഥയില്‍നിന്നു ഗമിക്കുന്നതുകൊണ്ടാണ് ലിംഗം എന്നു പറയുന്നത്.

‘ലിമ: ഗമയിതീതി ലിംഗ:
(ലയനാവസ്ഥയില്‍ നിന്നുണ്ടാകുന്നതുകൊണ്ടു ലിംഗം)
ശിവന്‍ സൃഷ്ടിക്കും, സ്ഥിതിക്കും, സംഹാരത്തിനും മുമ്പുള്ളവനാണെന്ന് ശിവപുരാണം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഈ അര്‍ഥത്തെ വ്യക്തമാക്കുന്ന ശിവതത്ത്വസ്വരൂപമാണ് ശിവലിംഗംയ. പുരുഷന്റെ ജനനേന്ദ്രിയത്തിന് ലിംഗം എന്നു പേരുണ്ടായതും ലയിച്ചിരിക്കുന്ന ബീജത്തില്‍നിന്ന് വീണ്ടും ഉത്പത്തിയുണ്ടാകുന്നതുകൊണ്ടാണ്. ശിവതത്ത്വത്തിലധിഷ്ഠിതമായ പ്രപഞ്ചതത്ത്വം മനസ്സിലാക്കുകയാണ് ശിവലിംഗകൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്ന്. പ്രാകൃതവും വൈകാരികവുമായ ലിംഗസങ്കല്പം ആഭാസമാണ്, അസത്യവുമാണ്. കാരണം ബാഹ്യമായ സ്വഭാവംകൊണ്ടും സ്വരൂപംകൊണ്ടുമറിയുന്ന അവസ്ഥയല്ല ലിംഗമെന്ന് നേരത്തേ പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആയതിനാല്‍ ലിംഗത്തിന് പ്രാകൃതാര്‍ഥസൂചനയില്ല. മറിച്ച് സൃഷ്ടിസ്ഥിതിസംഹാരങ്ങള്‍ക്ക് കാരണമായിരിക്കുന്ന തത്ത്വസൂചനയാണ് ലിംഗശബ്ദത്തിനുള്ളത്.
‘ശിവസ്യാനാദ്യന്താവസ്ഥാസൂചക:
അവയവ: പൂജ്യതേ സര്‍വൈ:’
എന്ന് ശിവലിംഗത്തെ വിശേഷിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത് ഇത്തരത്തില്‍ പ്രത്യേകം സ്മരണീയമാണ്. ലിംഗശബ്ദത്തിന് വന്നിട്ടുള്ള നാനാര്‍ഥങ്ങളെല്ലാം തന്നെ അടിസ്ഥാനപരമായ ലീനാവസ്ഥയോടു ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്. പ്രപഞ്ചത്തിന് കാരണമായ തത്ത്വത്തെ നിര്‍ദ്ദേശിച്ചുകൊണ്ടാണ് ലിംഗം എന്നുള്ള പ്രയോഗം അര്‍ഥം വഹിക്കുന്നത്.
ശിവാജ്ഞയാല്‍ ഇന്ദ്രിയങ്ങളാല്‍ ഉണ്ടാക്കപ്പെട്ട ഭൂതങ്ങളെല്ലാം ശിവനില്‍തന്നെ വിലയം പ്രാപിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ട് ശിവനാകുന്ന ലിംഗം ആജ്ഞാരൂപിയായി വര്‍ത്തിക്കുന്നു.

‘ഭൂതാനി ചേന്ദ്രിയൈര്‍ജാതാ
ലിയന്തോfത്ര ശിവാജ്ഞയാ
അത ഏവ ശിവോ ലിംഗോ
ലിംഗാമാജ്ഞാപയേദ്യത:’ (ശിവപുരാണം)

ശിവന്റെ ആജ്ഞയ്ക്കു വിധേയമായി സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്ന പ്രപഞ്ചം ശിവലിംഗത്തില്‍ (ശിവശരീരത്തില്‍) അഥവാ ശിവതത്ത്വത്തില്‍ തന്നെ വിലയം പ്രാപിക്കുന്നു. ആയതിനാല്‍ ‘ലിംഗം’ എന്നതിന് ‘ലിം ഗമയതീതി ലിംഗ:’ (ലയിക്കുന്ന അവസ്ഥയെ പ്രാപിക്കുന്നത് ലിംഗം) എന്ന് അര്‍ഥമുണ്ട്. വിലയം പ്രാപിച്ച ശിവശക്തികളുടെ സമന്വയമാണ് ശിവലിംഗം. അതിനാല്‍ ശിവശക്തികള്‍ ശിവലിംഗത്തിലധിഷ്ഠിതമാണ്.

‘അനേന ലിംഗതാം തസ്യ
ഭവേന്നാന്യേന കേനചിത്
ലിംഗാ ച ശിവയോദര്‍ദേഹ-
സ്താഭ്യാം യസ്മാദധിഷ്ഠിതം’. (ശിവപുരാണം)

ലിംഗപൂജ ചെയ്യുന്നതുകൊണ്ട് ശിവനും ശക്തിയും ഒരേസമയം പൂജിക്കപ്പെടുന്നു. തൃപ്തരാക്കപ്പെടുന്നു. ശരീരികള്‍ ഇല്ലാത്ത തത്ത്വമാണ് ശിവനും ശക്തിയും. ഈ തത്ത്വത്തെ അറിയുവാനും അതിലൂടെ അനുഭൂതി ഉള്‍ക്കൊള്ളുവാനും ലിംഗപൂജ സഹായകമായിരിക്കും.

ലിംഗോത്പത്തി

രജോഗുണം വര്‍ധിച്ച് വിഷ്ണുവും ബ്രഹ്മാവും പരസ്പരം മത്സരത്തിലേര്‍പ്പെട്ടു. തീവ്രങ്ങളായ പ്രഹരങ്ങളേല്പിച്ചു. അഹങ്കാരത്തിന് ശമനം കാണുന്നതിന് മറ്റു മാര്‍ഗങ്ങളുണ്ടായില്ല. രാജസഗുണത്തില്‍ നിന്ന് സ്വാത്തികത്തിലേക്കുള്ള പ്രബുദ്ധതയും ആവശ്യമായി വന്നു. മാത്സര്യം തീവ്രമായി തീര്‍ന്നതോടെ ഇരുകൂട്ടര്‍ക്കും നടുവില്‍ പൊങ്ങി നില്ക്കുന്ന ഒരു ശിവലിംഗം പ്രത്യക്ഷീഭവിച്ചു. അനേകം തീജ്വാലകളുടെ സമന്വയമെന്നപോലെ ഈ ശിവലിംഗം ബ്രഹ്മാവിനും വിഷ്ണുവിനും അനുഭവപ്പെട്ടു. ഇതോടെ അവരുടെ രാജസഗുണം ശാന്തമാവുകയും മത്സരം അവസാനിക്കുകയും ചെയ്തു.
വിഷ്ണുവും ബ്രഹ്മാവും തമ്മിലുള്ള മത്സരത്തില്‍ അന്തര്‍ലീനമായിരിക്കുന്ന ഒരു തത്ത്വമുണ്ട്. ബ്രഹ്മാവ് സൃഷ്ടികര്‍ത്താവാണ്. വാസനകളുടെ സൂക്ഷ്മാംശമാണ് സൃഷ്ടിക്ക് കാരണം. ആയതിനാല്‍ ബ്രഹ്മാവ് സൂക്ഷ്മവാസനാ സ്വരൂപനാണ്.

വിഷ്ണു വ്യാപനശീലമുള്ളവനാണ്. സംരക്ഷണകര്‍ത്താവുമാണ്. സൃഷ്ടിയിലും സ്ഥിതിയിലും പ്രകൃതിസ്വഭാവമുണ്ട്. പ്രകൃതിസ്വഭാവം നിലനില്ക്കുന്നിടത്തോളം രാജഗുണം പ്രധാനവുമായിരിക്കും. ബ്രഹ്മാവും വിഷ്ണുവും തമ്മിലടിച്ചുവെന്ന് പറഞ്ഞതിന്റെ താല്‍പര്യം ഇതുകൊണ്ട് മനസ്സിലാകും. ഇച്ഛ, ക്രിയ, ജ്ഞാനം എന്നിങ്ങനെ മൂന്നായി കര്‍മത്തെ വിഭജിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇച്ഛമുതല്‍ ക്രിയ വരെയുള്ള കര്‍മ്മഭാഗം ജ്ഞാനത്തിലെത്തുന്നതോടെ അവസാനിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ ചില കര്‍മ്മങ്ങള്‍ ജ്ഞാനത്തില്‍ സമാപിക്കാതെ ആവര്‍ത്തിക്കുന്നു. ഇങ്ങനെ ആവര്‍ത്തിക്കുന്ന കര്‍മ്മങ്ങള്‍ ഇച്ഛയ്ക്കും, ക്രിയക്കു മദ്ധ്യേ അവശേഷിക്കുന്ന അവസ്ഥയാണ് വാസന. ഇച്ഛയും ക്രിയയും പ്രകൃതിസ്വഭാവങ്ങളാണ്. എന്നാല്‍ ജ്ഞാനം പ്രകൃതിയെ ലയിപ്പിക്കുന്നതാണ്. ജ്ഞാനം കൊണ്ടുമാത്രമേ ഇച്ഛയും ക്രിയയും പരിഹരിക്കപ്പെടുകയുള്ളൂ. ശിവലിംഗം ബ്രഹ്മാവിനും വിഷ്ണുവിനും മധ്യേപ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട ജ്ഞാനസ്വരൂപന്‍ തന്നെയാണ്. ശിവലിംഗത്തിന്റെ ഉല്‍പത്തി സൃഷ്ടിയിലും സ്ഥിതിയിലുമുള്ള രജോഗുണത്തെ അവസാനിപ്പിക്കുന്ന ജ്ഞാനശക്തിയായിട്ടാണ് സങ്കല്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. ശിവലിംഗപൂജയിലൂടെ ആര്‍ജിക്കപ്പെടുന്ന ജ്ഞാനം, ശിവോfഹം എന്നുള്ള ബോധത്തില്‍ സാധകനെ എത്തിക്കുന്നു.

ശിവലിംഗത്തിന് ഏഴു ഭാഗങ്ങൾ കാണപ്പെടുന്നു

1 .പാദുകം
2 .ജഗതി
3 .കുമുദം
4 .ഗളം
5 .ഗളപ്പടി
6 .ലിംഗം
7.ഓവ്



ജ്യോതിര്‍ലിംഗങ്ങള്‍

കോടിരുദ്രസംഹിതയില്‍ പന്ത്രണ്ടു ജ്യോതിര്‍ലിംഗങ്ങളുടെ പ്രതിഷ്ഠാപനവും, പ്രാധാന്യവും പ്രതിപാദിക്കുന്നു. കാശി, നന്ദികേശ്വരം, ഗൃഹേശം, മഹാബലാഖ്യം, ഹാടകേശം എന്നീ പ്രസിദ്ധതീര്‍ത്ഥങ്ങള്‍ ഭാരതത്തിന്റെ വടക്കന്‍ ഭാഗങ്ങളിലും അനന്തകേശ്വരം സോമേശ്വരം മല്ലികേശ്വരം, മഹാകാളം കേദാരേശ്വരം, ഭീമേശ്വരം, കാമരൂപേശ്വരം, വിശ്വേശ്വരം, ത്യംബകേശ്വരം, വൈദ്യനാഥം, നാഗേശ്വരം, രാമേശ്വരം എന്നിവ മറ്റുഭാഗങ്ങളിലും കാണാം.

1. സോമനാഥം (സൗരാഷ്ട്രം). 

2. മല്ലികാര്‍ജുനം (ശ്രീശൈലം) 

3. മഹാകാളം (ഉജ്ജയിനി) 

4.ഓങ്കാരേശ്വരം (അമലേശ്വരം) 

5. വൈദ്യനാഥം (പരലി) 

6.ഭീമശങ്കരം 

7. രാമേശ്വരം 

8.നാഗേശ്വരം 

9.വിശ്വേശ്വരം 

10.ത്രൃംബകേശ്വരം 

11.കേദാരേശ്വരം 

12.ഘൃണേശ്വരം 

എന്നിങ്ങനെ ഭാരതത്തിന്റെ വ്യത്യസ്തഭാഗങ്ങളിലായി 12 ജ്യോതിര്‍ലിംഗങ്ങള്‍ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. കൂടാതെ പഞ്ചഭൂതങ്ങളുടെ പേരിലുള്ള അഞ്ച് ലിംഗങ്ങളുടെ പ്രതിഷ്ഠ ദക്ഷിണേന്ത്യയില്‍ പ്രത്യേകിച്ചുമുണ്ട്. മറ്റ് ശിവലിംഗങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകുന്നതിന് മുമ്പ്തന്നെ ‘ശിവദം ശിവലിംഗമുണ്ടായി ഹാലാസ്യത്തില്‍’ എന്ന് ഹാലാസ്യത്തിന്റെ ശ്രേഷ്ഠതയെ പ്രകീര്‍ത്തിച്ചിരിക്കുന്നു.

വരുണ സ്‌നാനം, ആഗ്നേയ സ്‌നാനം, മന്ത്രിസ്‌നാനം എന്നീ സ്‌നാനങ്ങളേക്കാള്‍ മഹത്തരമാണ് ശിവതീര്‍ത്ഥ സ്‌നാനമെന്ന് തീര്‍ഥസ്‌നാനത്തെ ശ്ലാഘിച്ചിരിക്കുന്നു.

‘ഏകദാ ശിവതീര്‍ത്ഥ സ്‌നാനത്തില്‍ തീര്‍ഥങ്ങളി-

ലാകവേ സ്‌നാനം ചെയ്ത ഫലത്തെ ലഭിച്ചിടാം’.

‘ശിവലിംഗത്തെ സന്ധ്യാകാലത്ത് ദര്‍ശിക്കിലോ

അവനു ലഭിക്കുമേ കോടി ഗോദാനപുണ്യം’ എന്നിങ്ങനെ ‘ഹാലാസ്യമാഹാത്മ്യമെന്ന മഹാഗ്രന്ഥത്തില്‍ ശിവലിംഗദര്‍ശനമഹിമയെ വര്‍ണിച്ചിരിക്കുന്നു. ശ്രീ ശങ്കരഭഗവത്പാദരുടെ ‘ശിവാനന്ദലഹരി’ എന്ന മഹാഗ്രന്ഥത്തില്‍ ശിവമഹിമയെ ഭക്ത്യാദരപുരസ്സരം പുകഴ്ത്തിയിട്ടുണ്ട്. 

ഭക്തിപ്രധാനമായ ഒരു മഹാഗ്രന്ഥമാണ് ശിവഭക്തന്മാര്‍ക്കുവേണ്ടി ശ്രീശങ്കരഭഗവത്പാദര്‍ കാഴ്ചവച്ചിട്ടുള്ളത്. ബ്രഹ്മാവിന്റെയോ വിഷ്ണുവിന്റേയോ സ്ഥാനം ലഭിക്കുന്നതുപോലും ജനനമരണരൂപമായ സംസാരത്തില്‍ നിന്നും നിവൃത്തി നേടുന്നതിന് പോരാത്തതാണെന്നും നിരുപാധികമായ മോക്ഷം ശിവസായൂജ്യം കൊണ്ടുമാത്രമാണ് ലഭിക്കുന്നതെന്നും ഭഗവത്പാദരുടെ വരികളില്‍ നിന്ന് സ്പഷ്ടമാകും.

കരോമി ത്വത്പൂജാം സപദി സുഖദോ മേ ഭവ വിഭോ

വിധിത്വം വിഷ്ണുത്വം ദിശസി ഖലു തസ്യാ: ഫലമിതി

പുനശ്ച ത്വാം ദ്രഷ്ടും ദിവി ഭുവി വഹന്‍ പക്ഷിമൃഗതാ-

മദൃഷ്ട്വാതത്‌ഖേദം കഥമിഹസഹേ ശങ്കരവിഭോ (ശിവാനന്ദലഹരി)

ശിവമഹിമ വര്‍ണിച്ചാലൊടുങ്ങുന്നതല്ല. അനുഭവിച്ചറിയേണ്ടതും ശിവോഹമെന്ന ബോധത്തെ സ്വീകരിച്ച് അധര്‍മ്മത്തെ നിഷ്‌കാസനം ചെയ്യേണ്ടതിന് അര്‍ഹമായി തീരേണ്ടതുമാണ്. ദേവന്മാരുടെ കൂട്ടത്തില്‍ ഒന്നാമത്തെ സ്ഥാനം ശിവനാണുള്ളതെന്ന് ബ്രഹ്മാദികള്‍പോലും അറിയുന്നു. മഹത്വത്തില്‍ പുറം തള്ളപ്പെട്ടവരായ സേവകന്മാര്‍ ശിവമഹിമയെ സര്‍വോത്തമമെന്നറിയുന്നു.

സ്‌തോത്രേണാലമഹം പ്രവച്മി ന മൃഷാ ദേവാവിരിഞ്ചാദയ:

സ്തുത്യാനാം ഗണനാം പ്രസംഗസമയേ ത്വാമഗ്രഗണ്യം വിദു:

മാഹാത്മ്യാഗ്രവിചാരണപ്രഹരണേ ധാനാതുഷസ്‌തോമവദ്

ഭൂതാസ്ത്വാം വിദുരുത്തമോത്തമഫലം ശംഭോ ഭവത്സേവകാ:

ഭഗവത് പാദങ്ങളില്‍ കോടി കോടി നമസ്‌കാരം

---

ശിവലിംഗം എന്നാല്‍ എന്താണ്? ശിവലിംഗ തത്ത്വം വിശദീകരിക്കാമോ?

ശിവം = മംഗളം, ലിംഗം = ബാഹ്യലക്ഷണം.

ശിവലിംഗം എന്ന് പറഞ്ഞൽ ശിവം ലിംഗ്യതേ ഇതി ശിവലിംഗം. ശിവം എന്നാല്‍ മംഗളം എന്നര്‍ത്ഥം. മംഗളത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതെന്തോ  അതിനെയാണ് ശിവലിംഗം എന്ന് പറയുന്നത്. 'ലിംഗം' എന്ന വാക്കിന്റെ അര്‍ത്ഥം 'ലിംഗ്യതേ ഇതി ലിംഗം' അതായത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത് എന്തോ അത് ലിംഗം. സാധാരണ ഭാഷയില്‍ ലിംഗ ശബ്ദത്തിനു ബാഹ്യ ലക്ഷണം എന്നാണ് അര്‍ത്ഥം. ഒരു സംന്യാസിയുടെ ലക്ഷണം എന്തെന്ന് ചോദിച്ചാല്‍ ജ്ഞാനവും വൈരാഗ്യവുമാണ്. എന്നാല്‍ ഒരു സംന്യാസിയുടെ ലിംഗം (ബാഹ്യലക്ഷണം) എന്തെന്നു ചോദിച്ചാല്‍ കാഷായം, മുണ്ഡനം തുടങ്ങിയവയൊക്കെ പറയാം. അതുപോലെ ഒരു ബ്രഹ്മചാരിയുടെ ലിംഗമെന്തെന്നു ചോദിച്ചാല്‍ ശിഖയാണ് (തലയുടെ പിന്‍ ഭാഗത്ത്‌ നീട്ടി വളര്‍ത്തിയ മുടി) എന്നു പറയാം. അങ്ങിനെ എല്ലാവര്‍ക്കും ഓരോ ലിംഗം ഉണ്ട്. വാനപ്രസ്ഥന്റെ ലിംഗം എന്തെന്ന് ചോദിച്ചാല്‍  ജടയാണ് എന്ന് പറയാം. യഥാര്‍ത്ഥ ലക്ഷണം കുറെ കൂടി സൂക്ഷ്മമാണ്. ബാഹ്യ ലക്ഷണമാണ് ലിംഗം. അപ്പോള്‍ ശിവം ലിംഗ്യതേ ഇതി ശിവലിംഗം എന്ന് പറഞ്ഞാല്‍ ശിവത്തെ അഥവാ മംഗളത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് എന്നര്‍ത്ഥം.


ഉപാസനാ തലത്തില്‍ എന്താണിതിന്റെ പ്രാധാന്യം?

ഈശ്വരനു പ്രതിമയില്ല.
'ന തസ്യ പ്രതിമാ അസ്തി', അവനു പ്രതിമയില്ല. എന്തുകൊണ്ടെന്നാല്‍, 'അശബ്ദ അസ്പര്‍ശ അരൂപമവ്യയം'. ശബ്ദമില്ല, സ്പര്‍ശമില്ല, രൂപമില്ല, രസമില്ല. അപ്പോള്‍ ശബ്ദസ്പര്‍ശരൂപരസഗന്ധാദി തത്വങ്ങളൊന്നുമില്ലാത്ത അല്ലെങ്കില്‍ വകഭേദങ്ങളൊന്നുമില്ലാത്ത പരമ ഈശ്വര തത്വത്തെ അത്യന്ത സൂക്ഷ്മബുദ്ധിയായ ഒരു വ്യക്തിക്ക് അനുസന്ധാനം ചെയ്യുവാന്‍ കഴിഞ്ഞേക്കാം. പക്ഷെ ജനസാമാന്യത്തിനു അഥവാ സാധാരണ ജനങ്ങള്‍ക്ക്‌, ആ ഒരു നിര്‍ഗുണ നിരാകാരമായ തത്വത്തെ അനുസന്ധാനം ചെയ്യുവാന്‍ കഴിയില്ല. അപ്പോള്‍ അപാരകൃപാവാന്മാരായ നമ്മുടെ ഋഷീശ്വരന്മാര്‍ എല്ലാവര്‍ക്കും ഉപാസിച്ചുയരാനുള്ള ചില സങ്കേതങ്ങളെ തന്നു. അവയാണ്‌ നാമ സഹായം, രൂപ സഹായം എന്നിവ. അതായത് നാമ രൂപങ്ങളുടെ സഹായത്തെ വിഗ്രഹങ്ങളിലൂടെ സ്വീകരിച്ചു. 'വിഗ്രഹം' എന്ന് പറഞ്ഞാല്‍ 'വിശേഷേണ ഗ്രാഹയതി'. വിശേഷേണ നമ്മെ ഗ്രഹിപ്പിക്കുന്നതെന്തോ അതാണ്‌ വിഗ്രഹം. കൊച്ചു കുട്ടിയായിരിക്കുമ്പോള്‍ അദ്ധ്യാപകന്‍ നമ്മെ എണ്ണം പഠിപ്പിക്കുവാന്‍ വേണ്ടി നമ്മുടെ കൈവിരലുകള്‍ ഉപയോഗിക്കുവാന്‍ ഉപദേശിച്ചു. അങ്ങിനെ നമുക്ക് സംഖ്യകളും എണ്ണവും എളുപ്പം മനസ്സിലായി. വിരലുകളുടെ സഹായത്തോടെ നമ്മള്‍ സംഖ്യകളെ  കൂട്ടുകയും കുറക്കുകയും ചെയ്തു. കൈ വിരലുകള്‍ ഉപയോഗിച്ച്പത്ത് വരെയും പിന്നെ കാല്‍ വിരലുകളെ കൂട്ടി ഇരുപത് വരെയും കുട്ടികള്‍ ചെറിയ ക്ലാസ്സുകളില്‍ എണ്ണം പഠിച്ചു. എന്നാല്‍ അതെ കുട്ടികള്‍ വലിയ ക്ലാസുകളില്‍ എത്തുമ്പോള്‍ വിരലുകളുടെ സഹായമില്ലാതെ തന്നെ വലിയ സംഖ്യകള്‍ കൂട്ടാനും, കുറക്കാനും ഗുണിക്കാനും ആയാസരഹിതമായി ചെയ്യുവാന്‍ പഠിച്ചു. ഇവിടെ അമൂര്‍ത്തമായ സംഖ്യ എന്ന സങ്കലപ്പത്തിനു എപ്രകാരം മൂര്‍ത്തമായ വിരലുകളുടെ സഹായം ഒരു കുട്ടി സ്വീകരിച്ചുവോ അതുപോലെ അമൂര്‍ത്തമായി ഇരിക്കുന്ന ഈശ്വര തത്വത്തെ ഉപാസന ചെയ്യുന്നതിന് മൂര്‍ത്തങ്ങളായ വിഗ്രഹങ്ങളെ, നാമ, രൂപ വിഗ്രഹങ്ങളെ നാം സ്വീകരിക്കുന്നു. അത് വ്യത്യസ്തങ്ങളായ സത്വ, രജ, തമോ ഗുണഭേദമനുസരിച്ചിട്ടുള്ള ദേവതകള്‍ക്ക് അതിനനുസരിചിട്ടുള്ള വിഗ്രഹഭേദങ്ങളുണ്ട്. ഋഷീശ്വരന്മാര്‍ ദര്‍ശിച്ചു നിര്‍ദേശിച്ചിട്ടുള്ള ധ്യാനശ്ലോകങ്ങള്‍ക്കനുസരിച്ചാണ് അത്തരം ഓരോ വിഗ്രഹങ്ങളും രൂപകല്പന ചെയ്യുന്നത്. വ്യത്യസ്തമായ ദേവതാരൂപങ്ങളെല്ലാം തന്നെ ഈ ധ്യാനശ്ലോകങ്ങള്‍ക്കനുസരിച്ചാണ് നിര്‍മ്മിച്ചിട്ടുള്ളത്. അവയെല്ലാം  സഗുണമാണ്, സാകാരമാണ് ഒന്നു കൂടെ സ്പഷ്ടമായി പറഞ്ഞാല്‍ സകലീകൃതമാണ്, അംഗപ്രത്യംഗങ്ങളോട് കൂടിയതാണ്. അങ്ങനെയുള്ള വിഗ്രഹങ്ങളിലൂടെ ഞാന്‍ ദേവതകളെ ഉപാസിക്കുന്നു. ആ ദേവതകളിലൂടെ ഈശ്വരന്‍ ലക്ഷീകരിക്കപ്പെടുന്നു. ഇങ്ങനെ സഗുണ സാകരമായ, സകലീകൃതമായ ഉപാസനാ പദ്ധതികളാണ് ക്ഷേത്രങ്ങളിലെല്ലാം തന്നെ പ്രചരിക്കുന്നത്. അതിലൂടെ മനുഷ്യന്‍ ഏകാഗ്രതയെ, ശുദ്ധിയെ നേടുന്നു. ഇതാണ് ക്ഷേത്രോപാസനയുടെ അടിസ്ഥാനം.

ശിവലിംഗത്തിനു അവയവങ്ങള്‍ സങ്കല്‍പ്പിക്കാമോ?


ഉദാഹരണമായി ശിവലിംഗത്തിനു മുഖച്ചാര്‍ത്തു തുടങ്ങിയവ അണിയിക്കാമോ?

ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ വിഗ്രഹങ്ങള്‍ മാത്രമല്ല വിശിഷ്ഠങ്ങളായ മന്ത്രങ്ങള്‍, അത്യന്ത സൂക്ഷ്മ ഉപാസനാ ശക്തിയോടുകൂടിയ ആചാര്യന്റെ അഥവാ തന്ത്രിയുടെ സങ്കല്‍പ്പങ്ങള്‍, അനേകം ഉപാസകന്മാരുടെ സങ്കല്‍പ്പങ്ങള്‍ ഇവയെല്ലാം സമ്മേളിക്കുന്നു. അടിസ്ഥാനപരമായി നോക്കുമ്പോള്‍ ക്ഷേത്രം ഒരു പ്രതീകമാണ്, വിഗ്രഹമാണ്‌. എന്നാല്‍ കേവലം അതൊരു വിഗ്രഹമല്ലതാനും. അവിടെ മന്ത്ര ചൈതന്യം പറയേണ്ടതുണ്ട്, ഉപാസനാനിഷ്ഠനായ തന്ത്രിയുടെ സങ്കല്‍പം പറയേണ്ടതുണ്ട്, അനേകായിരം ഉപാസകന്മാരുടെ സങ്കല്പങ്ങള്‍ പറയേണ്ടതുണ്ട്. ഇവയില്ലാം വച്ച് ഏറ്റവും പ്രധാനം മന്ത്രമാണ്. ക്ഷേത്രം ഒരു പ്രതീകമാണെന്ന് ആദ്യമേ പറയുന്നുവെങ്കിലും അത് വെറുമൊരു പ്രതീകമല്ല. ഇങ്ങനെയുള്ള ഉപാസനാ പദ്ധതി, അംഗ പ്രത്യംഗങ്ങളോടു കൂടിയ, തികച്ചും മാനുഷിക ഭാവത്തോടു കൂടിയ വിഗ്രഹങ്ങള്‍ എന്നിവയില്‍ നിന്നും ആരംഭിച്ച് ക്രമികമായി ഉയര്‍ന്ന്, സര്‍വ്വ വിഗ്രഹങ്ങള്‍ക്കും ഉപരിയുള്ള പരമമായ സത്യാനുസന്ധാനത്തിലേക്ക് നമ്മെ നയിക്കുന്നുണ്ട്‌. ക്ഷേത്രോപാസനയിലൂടെ തന്നെ സകല ഉപാസനകളെയും അതിക്രമിക്കുവാന്‍ ഒരാള്‍ക്ക്‌ സാധിക്കും.

ഇത്രയും മനസ്സിലാക്കിയെങ്കില്‍ പറയട്ടെ, സഗുണസാകാരമായ തലത്തിനും, നിര്‍ഗുണ നിരാകാരമായ തലത്തിനും ഇടക്കുള്ള ഒരു ഘട്ടമാണ് നാം ശിവലിംഗോപാസനയില്‍  കാണുന്നത്. അവിടെ വിഗ്രഹമുണ്ട്, പക്ഷെ വിഗ്രഹത്തിന് അവയവങ്ങള്‍ ഇല്ല. ശിവലിംഗ സങ്കല്പത്തില്‍ അതിനു ആദിയും അന്തവും  ഇല്ലാത്തതാണ്. ശിവലിംഗം എന്നാല്‍ ഒരു പീഠത്തില്‍ ആദ്യന്തരഹിതമായ ഒരു വിഗ്രഹം ഇറക്കി വച്ചിരിക്കുകയാണ്. ആ ശിവലിംഗത്തിന് ഒരു പ്രത്യേക ആകാരമുണ്ട് എന്നു പറയാന്‍ സാധിക്കില്ല. അത് ദീര്‍ഘമല്ല, ചതുരമല്ല, വൃത്തവുംമല്ല. ഈ ശിവലിംഗോപാസന സാധാരണയായിട്ടുള്ള  സഗുണ സാകരാമായ ഉപാസനക്ക് ഒരു പടി ഉയര്‍ന്നതും എന്നാല്‍ നിര്‍ഗുണ നിരാകാര തത്ത്വാനുസന്ധാനം ആയിട്ടില്ലാത്തതുമായ ഒരു തലത്തിലെ ഉത്കൃഷ്ടമായ ഉപാസനയാണ്.

പക്ഷെ നമ്മള്‍ പലപ്പോഴും ഈ ഉത്കൃഷ്ടതലത്തില്‍ നിന്നും ശിവലിംഗോപാസനയെ ഇറക്കികൊണ്ടുവരുന്നു. ശിവലിംഗത്തിനു കണ്ണും, കാതും, മൂക്കും ഒക്കെ വച്ച് നാം അവയെ അലങ്കരിക്കുന്നു. അതിലും ഭേദം ധ്യാനമഗ്നനായ ശിവന്റെ വിഗ്രഹമാണ്‌ അല്ലെങ്കില്‍ നൃത്തമാടുന്ന നടരാജ രൂപമാണ്. ഉന്നതമായ ശിവലിംഗോപാസനയെ നാം ഒരിക്കലും ഇറക്കി കൊണ്ടു വരരുത്.

---

ശിവരാത്രി വ്രതം ദമ്പതികള്‍ ഒരുമിച്ച്.

ശിവരാത്രി വ്രതം സര്‍വ്വപാപഹരമാണ്. അത് ഭാര്യയും ഭര്‍ത്താവും ഒരുമിച്ച് അനുഷ്ഠിക്കുന്നതാണ് ഉത്തമം. അന്ന് ഉപവാസമാണ് വിധി. പക്ഷെ, ഇളനീര്‍, പഴം, പാല്‍ എന്നിവ മിതമായി കഴിക്കാം. പകല്‍ ഉറങ്ങരുത്. ബ്രാഹ്മണര്‍ക്ക് ഭക്ഷണം നല്‍കുന്നത് വ്രതത്തിന്‍റെ ഫലസിദ്ധി വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കും.
പാലാഴി മഥിക്കുമ്പോള്‍ ഉയര്‍ന്നുവന്ന കാളകൂട (ഹലാഹല) വിഷം ശ്രീപരമേശ്വരന്‍ ലോക നന്‍‌മയ്ക്കായി കഴിച്ച രാത്രിയാണ് ശിവരാത്രി. രജോ തമോ ഗുണങ്ങളെ നിയന്ത്രിച്ച് ഭക്തരില്‍ സാത്വിക ഭാവം വളര്‍ത്തുന്നു എന്നതാണ് വ്രതത്തിന്‍റെ മഹത്വം. ശിവരാത്രി വ്രതം അനുഷ്ഠിക്കുന്നവര്‍ ബ്രാഹ്മ മുഹൂര്‍ത്തത്തില്‍ എഴുന്നേറ്റ് പ്രഭാത കൃത്യങ്ങള്‍ നിറവേറ്റി കുളിച്ച് ഭസ്മവും രുദ്രാക്ഷവും ധരിക്കണം. വീട്ടില്‍ വിളക്ക് കൊളുത്തി മഹാദേവനെ ധ്യാനിക്കണം. ഓം നമ:ശിവായ എന്ന പഞ്ചാക്ഷരീ മന്ത്രം 108 തവണ ജപിക്കണം. പ്രാത: സ്മരണ സ്തോത്രം, ബില്വാഷ്ടകം, ദ്വാദശ ജ്യോതിര്‍ലിംഗ സ്തുതി എന്നിവ ജപിച്ച് തൊഴുത് നമസ്കരിക്കുക.
പിന്നീട് ക്ഷേത്രദര്‍ശനം നടത്തണം. മൂലമന്ത്രമോ ഓം നമ:ശിവായയോ ആദ്യം ജപിച്ച് ക്ഷേത്രത്തിനു മൂന്ന് വലം വയ്ക്കണം. പിന്നീട് അകത്തുകയറി തൊഴാം. ശിവന് ഏറെ ഇഷ്ടം ജലധാരയാണ്. കൂവളത്തില കൊണ്ട് അര്‍ച്ചന നടത്തുന്നതും ശിവന് പ്രിയം തന്നെ.സ്ത്രീകള്‍ പഞ്ചാംഗ നമസ്കാരവും പുരുഷന്‍‌മാര്‍ സാഷ്ടാംഗ നമസ്കാരവും ചെയ്യണം. നാമ ജപത്തോടെ ക്ഷേത്രത്തില്‍ കഴിയുന്നതാണ് നല്ലത്. വൈകുന്നേരം കുളിച്ച ശേഷം വീണ്ടും ക്ഷേത്ര പ്രവേശനം നടത്തി അര്‍ച്ചന ചെയ്യാം.പ്രദോഷ സമയത്തും ശിവ പൂജ ചെയ്യാം. അന്ന് ഉറക്കമൊഴിയുന്നതാണ് നല്ലത്. വെളുപ്പിന് ഇരുവരും കുളിച്ച ശേഷം ഒരിക്കല്‍ കൂടി ക്ഷേത്ര ദര്‍ശനം നടത്തി വേണം വ്രതം അവസാനിപ്പിക്കാന്‍....

---

മഹാ ശിവരാത്രി വ്രതം ആചരിക്കേണ്ടതെങ്ങനെ?

ശിവരാത്രി വ്രതം എടുക്കുന്നവർ തലേന്നു തന്നെ ഗൃഹാങ്കണം മുറ്റമടിച്ചു തളിച്ചും വീട് കഴുകി വൃത്തിയാക്കിയും ഗൃഹശുദ്ധിവരുത്തണം. തലേന്നു രാത്രി അരിയാഹാരം പാടില്ല. പകരം പാലോ പഴങ്ങളോ മറ്റു ലഘുവായ ആഹാരങ്ങളോ ആകാം . ശിവരാത്രി ദിവസത്തില്‍ പകല്‍ ഉപവാസം തന്നെയാണ് വിധിച്ചിട്ടുള്ളത് . ആരോഗ്യ സ്ഥിതി അനുകൂലമായിട്ടുള്ളവര്‍ ‘ഉപവാസം’ നോല്‍ക്കുകയും അല്ലാത്തവര്‍ ‘ഒരിക്കല്‍’ വ്രതം നോല്‍ക്കുകയും ചെയ്യാവുന്നതാണ്. ‘ഒരിക്കല്‍’ നോല്‍ക്കുന്നവര്‍ക്ക് ഒരു നേരം അരി ആഹാരം ആകാം.അത് ശിവക്ഷേത്രത്തില്‍ നിന്നും ലഭിക്കുന്ന വെള്ളനിവേദ്യം ആകുന്നത് ഉത്തമം. വയര്‍ നിറയെ കഴിക്കാന്‍ പാടില്ല. ശിവരാത്രി വ്രതത്തില്‍ രാത്രി ജാഗരണത്തിനു വളരെ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. രാത്രിയോ പകലോ ഉറക്കം പാടില്ല. പഞ്ചാക്ഷരീ മന്ത്ര ജപത്തോടുകൂടി ശിവക്ഷേത്രത്തില്‍ തന്നെ സമയം ചിലവഴിക്കുന്നത് അഭികാമ്യം. ക്ഷേത്ര ദര്‍ശനത്തിനു സാധിക്കാത്തവര്‍ വീട്ടില്‍ ഇരുന്ന് ശിവപുരാണം, ശിവ സഹസ്രനാമം, അഷ്ടോത്തരശത നാമസ്തോത്രം, ശിവ പഞ്ചാക്ഷരീ സ്തോത്രം, വില്വാഷ്ടകം,ലിംഗാഷ്ടകം മുതലായ ശിവ സ്തോത്രങ്ങള്‍ പാരായണം ചെയ്യുക. വൈകിട്ട് ക്ഷേത്രത്തില്‍ ശിവന് അഭിഷേകം ചെയ്ത പാലോ നിവേദിച്ച കരിയ്ക്കോ വാങ്ങി കുടിക്കാവുന്നതാണ്. (പൂര്‍ണ്ണ ഉപവാസം നോല്‍ക്കുന്നവര്‍ അത് വരേയ്ക്കും ജലപാനം പാടുള്ളതല്ല.) പ്രമുഖ ശിവക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ശിവരാത്രിദിവസം വിശേഷ പൂജകളും നടത്തിവരുന്നുണ്ട്. ഋഷഭ വാഹനത്തില്‍ പുറത്തെഴുന്നെള്ളത്ത്, സമൂഹ നാമജപം, യാമ പൂജ, പ്രത്യേക അഭിഷേകങ്ങള്‍ മുതലായവ. ഇവയില്‍ എല്ലാം പങ്കെടുത്ത് , രാത്രി ഉറക്കം ഒഴിഞ്ഞ്, തൊട്ടടുത്ത ദിവസം രാവിലെ ക്ഷേത്രത്തില്‍ നിന്നും തീര്‍ത്ഥം പാനം ചെയ്ത് ശിവരാത്രി വ്രതം അവസാനിപ്പിക്കാം. ശിവരാത്രി ദിനത്തിലെ അഞ്ചു യാമപൂജയും തൊഴുതാല്‍ ആയിരം പ്രദോഷം നോറ്റ പുണ്യം ലഭിക്കും എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. പൊതുവേ സര്‍വ്വാഭീഷ്ടസിദ്ധിക്കായി നോല്‍ക്കുന്നമഹാശിവരാത്രി വ്രതം ദീര്‍ഘായുസ്സിന് അത്യുത്തമവും സകല പാപമോചകവും ആകുന്നു.

---

ശിവരാത്രിവ്രതം നിഷ്ഠയോടെ അനുഷ്ഠിച്ചാല്‍


ശിവരാത്രിവ്രതം നിഷ്ഠയോടെ അനുഷ്ഠിച്ചാല്‍ ആത്മജ്ഞാനം സിദ്ധിച്ച് ഭക്തന്‍ ശിവപദവി നേടും എന്ന് ഭഗവാന്‍ ബ്രഹ്മാവിനോടും വിഷ്ണുവിനോടും പറയുന്നു. ശിവരാത്രി വ്രതവിധി ഈശാനസംഹിതയില്‍ ഇപ്രകാരം നല്‍കിയിരിക്കുന്നു.

സമസ്ത മഹാപാതകങ്ങളും അകറ്റുന്നതിനായി ദീനത കൂടാതെ ഉറക്കമൊഴിച്ചും ഉപവാസമനുഷ്ഠിച്ചും ശിവരാത്രിവ്രതം നോല്‍ക്കണം. ശിവരാത്രിദിനം സൂര്യോദയം മുതല്‍ പിറ്റേന്ന് സൂര്യോദയം വരെയാണു വ്രതാനുഷ്ഠാനം (ഉദയാദുദയാന്തം). നേര്‍മ്മ വരാതെ (കുറവുണ്ടാകാതെ) ഭക്തിയോടെ ഓരോ യാമം തോറും (ഏഴര നാഴികയാണു ഒരു യാമം) പൂര്‍ണ്ണമായ പൂജാവിധികളോടെ ശിവനെ പൂജിക്കണം. ഇപ്രകാരം 12 വര്‍ഷമോ 24 വര്‍ഷമോ ശിവരാത്രി വ്രതമനുഷ്ഠിച്ച് സര്‍വതും മഹാദേവനു സമര്‍പ്പിക്കുമ്പോഴാണു ശിവരാത്രിവ്രതത്തിന്റെ ഉദ്യാപനകര്‍മ്മം (സമാപനക്രിയ) അനുഷ്ഠിക്കേണ്ടത്. പിഴകളൊന്നും കൂടാതെ ഭക്തിവിശ്വാസസമന്വിതം ഈ വ്രതം നോറ്റാല്‍ ഭക്തര്‍ ശിവപദം പ്രാപിക്കും.

അശ്വമേധാദി യാഗങ്ങള്‍ ചെയ്യുന്നതിലും പുണ്യം ഈ വ്രതത്തിലൂടെ സിദ്ധിക്കും. സുരാപാനം (മദ്യപാനം), ഭ്രൂണഹത്യ, വീരഹത്യ, ഗോഹത്യ, ചണ്ഡാലീഗമനം തുടങ്ങിയ പാപങ്ങള്‍ പോലും ശിവരാത്രി ദിനത്തിലെ അറിഞ്ഞോ അറിയാതെയോ ഉള്ള ശിവക്ഷേത്ര ദര്‍ശനത്താല്‍ നശിച്ചു പോകും. ഇതിനു ദൃഷ്ടാന്തമായി സുകുമാരന്‍ എന്ന ബ്രാഹ്മണന്റെ കഥ സ്‌കന്ദപുരാണം ഈശാനസംഹിതയില്‍ വര്‍ണ്ണിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശിവരാത്രി വ്രതത്തിന്റെ പ്രഭാവത്താല്‍ പാപാത്മാവായ സുന്ദരസേനന്‍ എന്ന വ്യാധന്‍(വേടന്‍) പുണ്യം നേടിയവനായി ശിവപദം പൂകിയെന്ന് അഗ്നിമഹാപുരാണത്തില്‍ പറയുന്നു (ലുബ്ധകഃ പ്രാപ്തവാന്‍ പുണ്യം പാപീ സുന്ദരസേനകഃ 193:6). ശിവരാത്രി വ്രതത്തേക്കുറിച്ച് അജ്ഞനായിരുന്ന ഗുരുദ്രുഹന്‍ എന്ന വേടന്‍ ശിവകൃപയാല്‍ മുക്തനായ കഥ ശിവപുരാണം കോടിരുദ്രസംഹിതയിലും വിധവയായ ബ്രാഹ്മണി ശിവപ്രീതിക്കു പാത്രമായ കഥ സ്‌കന്ദപുരാണം മാഹേശ്വരഖണ്ഡത്തിലും വര്‍ണ്ണിച്ചിട്ടുണ്ട്.

---

മഹാശിവരാത്രി നാളിൽ ഭസ്മം ഉണ്ടാക്കുന്നത് എങ്ങിനെ?

മഹാശിവരാത്രി നാളിൽ നമ്മുടെ നാട്ടിൻ പുറങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ അന്യം നിന്നു പോയ ഭസ്മം ഉണ്ടാക്കൽ ആചാരം എല്ലാ ഹൈന്ദവ ഭവനങ്ങളിലും പുന:രാരംഭിക്കുക.

പഴയകാലത്ത് നമ്മുടെ നാട്ടിൻ പുറങ്ങളിലെ ഹിന്ദു ഭവനങ്ങളിൽ മഹാശിവരാത്രി നാളിൽ നിലനിന്നിരുന്ന ഒരു ആചാരമായിരുന്നു ഭസ്മം ഉണ്ടാക്കൽ.

അതിനായി നേരത്തെ തയ്യാറാക്കി വെയിലത്ത് ഉണക്കി വെച്ചിട്ടുള്ള ചാണക ഉണ്ടകൾ ശിവരാത്രി നാളിൽ അതിരാവിലെ കുളിച്ച് ശുദ്ധിയോടെ വീടിനു മുന്നിലുള്ള മുറ്റത്ത് ചാണകം മെഴുകിയ തറയിൽ ഉമി (നെല്ല് കുത്തുമ്പോൾ ലഭിക്കുന്നത്)  നിരത്തി അതിൽ നേരത്തെ തയ്യാറാക്കിയ ചാണക ഉണ്ടകൾ വെച്ച് ഉമിയിട്ട് മൂടി ഉണക്കത്തൊണ്ടിൽ തീക്കനലുകൾ കൊണ്ട് വന്ന് ഉമിക്കുള്ളിൽ വയ്ക്കും. ഉമി നീറി നീറി കത്തിത്തീരുന്നതിനനുസരിച്ച് വീണ്ടും വീണ്ടും ഉമിയിട്ട് കൊടുക്കും.

 ശിവരാത്രിയുടെ പിറ്റേ ദിവസം ഉമിയുടെ ചൂടിൽ നീറി ഭസ്മമായ ചാണക ഉണ്ടകൾ എടുത്ത് വെള്ളത്തിൽ കലക്കി വെള്ളം തെളിഞ്ഞതിന് ശേഷം വെള്ളത്തുണിയിൽ അരിച്ചെടുത്ത് വെയിലത്ത് ഉണക്കി ശുദ്ധമായ ഭസ്മം തയ്യാറാക്കും. ശിവരാത്രി നാളിൽ രാത്രി ഭഗവാന്റെ സാമീപ്യം വീടിന് മുന്നിൽ ഭസ്മമുണ്ടാക്കുന്നതിന്  തയ്യാറാക്കിയതിൽ ഉണ്ടാവുമെന്നൊരു വിശ്വാസം നാട്ടിൻ പുറങ്ങളിൽ നിലനിന്നിരുന്നു. വൃതാനുഷ്ഠാനങ്ങളോട് കൂടിയായിരുന്നു ഈ കർമ്മം ചെയ്തിരുന്നത്.

എന്നാൽ കാലത്തിന്റെ കുത്തൊഴുക്കിൽ ജനങ്ങൾ നെൽക്കൃഷിയിൽ നിന്ന് അകലുകയും നാട്ടിൽ പുറങ്ങളിൽ നെൽക്കൃഷി ഇല്ലാതാവുകയും ചെയ്തപ്പോൾ ഈ ചടങ്ങിനായി ഉമി ലഭിക്കാതെ വന്ന് ശിവരാത്രി നാളിൽ ഹൈന്ദവ ഭവനങ്ങളിൽ നിലനിന്നിരുന്ന ഈ ആചാരം അന്യം നിന്നു പോയി.

ഇന്ന് നമുക്ക് ലഭിക്കുന്ന ഭസ്മം എല്ലാം കൃത്രിമമായ രീതിയിൽ തയ്യാർ ചെയ്യുന്നതാണ്. എന്നാൽ പഴയ കാലത്ത് മുകളിൽ പറഞ്ഞ രീതിയിൽ തയ്യാറാക്കിയിരുന്ന ശുദ്ധമായ ഭസ്മം കൃത്രിമം നിറഞ്ഞതല്ലായിരുന്നു. പ്രകൃതിയിൽ നിന്ന് ലഭിക്കുന്ന സാധങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിക്കുന്നതായിരുന്നു.

നമ്മുടെ നാട്ടിൻ പുറങ്ങളിൽ ഇല്ലാതായ ഈ ആചാരത്തെ നിലനിർത്തണമെന്ന അതിയായ ആഗ്രഹത്താൽ നമ്മുടെ ഭവനങ്ങളിൽ നിന്ന് അപ്രത്യക്ഷമായ പ്രകൃതിയോടിണങ്ങിയതും ഭക്തി പുരസ്സരവുമായ ഇത്തരം ആചാരങ്ങൾ നിലനിർത്താൻ എല്ലാ ഹൈന്ദവവിശ്വാസികളോടും അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു.

നമ്മുടെ ആചാരാനുഷ്ഠാനങ്ങൾ  സംരക്ഷിക്കുന്നതിന് നമ്മൾ ഒരോരുത്തരും തയ്യാറാവണം.

വാൽമീകി രാമായണം - മൂന്നാം മാസം - ഗദ്യം 64 മുതൽ 84 വരെ

വാൽമീകി രാമായണം - മൂന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 64 മുതൽ 68 വരെ




വാൽമീകി രാമായണം - മൂന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 69 മുതൽ 73 വരെ




വാൽമീകി രാമായണം - മൂന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 74 മുതൽ 78 വരെ




വാൽമീകി രാമായണം - മൂന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 79 മുതൽ 84 വരെ

വാൽമീകി രാമായണം - രണ്ടാം മാസം - ഗദ്യം 32 മുതൽ 63 വരെ

വാൽമീകി രാമായണം - രണ്ടാം മാസം  - ഗദ്യം 32 മുതൽ 37 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - രണ്ടാം മാസം  - ഗദ്യം 38 മുതൽ 43 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - രണ്ടാം മാസം  - ഗദ്യം 44 മുതൽ 47 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - രണ്ടാം മാസം  - ഗദ്യം 48 മുതൽ 52 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - രണ്ടാം മാസം  - ഗദ്യം 53 മുതൽ 58 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - രണ്ടാം മാസം  - ഗദ്യം 59 മുതൽ 63 വരെ

വാൽമീകി രാമായണം - ഒന്നാം മാസം - ഗദ്യം 1 മുതൽ 31 വരെ

രാമായണം - മുഖവുര (വിവരണം 8:32 മിനിറ്റ് )




വാൽമീകി രാമായണം - ഒന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 2 മുതൽ 5 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - ഒന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 6 മുതൽ 9 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - ഒന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 10 മുതൽ 13 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - ഒന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 14 മുതൽ 18 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - ഒന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 19 മുതൽ 23 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - ഒന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 24 മുതൽ 28 വരെ



വാൽമീകി രാമായണം - ഒന്നാം മാസം  - ഗദ്യം 29 മുതൽ 31 വരെ

ആനുകാലിക ഹിന്ദു: വിവിധ വിഷയങ്ങളിലുള്ള ചർച്ചകൾ

ആനുകാലിക ഹിന്ദു: 700 വർഷത്തിലധികം ഇസ്ലാമികരാജാക്കൻമ്മാർ ഇന്ത്യ ഭരിച്ചിട്ടും ഇന്ത്യയെ അവർ ഇസ്ലാമിക രാഷ്ട്രമാക്കിയില്ല, എന്തുകൊണ്ട്? രാജേഷ് നാദാപുരം സംസാരിക്കുന്നു. (12:39 മിനറ്റ് )

---

പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമം: JNUവിൽ സംഭവിക്കുന്നതെന്ത്?

---

പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമം സത്യവും - മിഥ്യയും

പൗരത്വ ഭേദഗതി നിയമം സത്യവും - മിഥ്യയും

ഭഗവത് ഗീത - അദ്ധ്യായം - 4

ഗുരുവന്ദനം (43 സെക്കന്റ് )



ഗീതാധ്യാനം. (4:54 മിനിറ്റ് )



(ഗീതാധ്യാനം ദിവസവും ചൊല്ലാൻ ശ്രമിക്കണം. എത്രയുംപെട്ടെന്നു കാണാതെ   പഠിക്കണം)

ഓം പാര്‍ത്ഥായ പ്രതിബോധിതാം -ഭഗവതാ നാരായണേന സ്വയം
വ്യാസേന ഗ്രഥിതാം പുരാണമുനിനാ-മദ്ധ്യേ മഹാഭാരതം
അദൈ്വതാമൃത വര്‍ഷിണിം - ഭഗവതീമഷ്ടാദശാദ്ധ്യായിനിം
അംബത്വാമനുസന്ദധാമി - ഭഗവത്ഗീതേ ഭവദ്വേഷിണിം
-നമോസ്തുതേ വ്യാസവിശാലബുദ്ധേ
ഫുല്ലാരവിന്ദായത പത്രനേത്ര - യേനത്വയാ ഭാരതതൈലപൂര്‍ണ്ണഃ
പ്രജ്ജ്വാലിതോ ജ്ഞാനമയഃപ്രദീപഃ
-പ്രപന്ന പാരിജാതായ -തോത്രവേ ത്രൈക പാണയേ
ജ്ഞാനമുദ്രായ കൃഷ്ണായ -ഗീതാമൃതദുഹേ നമഃ
-സര്‍വ്വോപനിഷദോ ഗാവോ -ദോഗ്ദ്ധാ ഗോപാലനന്ദനഃ
പാര്‍ത്ഥോ വത്സഃസുധീര്‍ഭോക്താ - ദുഗ്ദ്ധം ഗീതാമൃതം മഹത്
-വസുദേവസുതം ദേവം - കംസചാണൂരമര്‍ദ്ധനം
ദേവകീപരമാനന്ദം - കൃഷ്ണം വന്ദേ ജഗദ്ഗുരും
-ഭീഷ്മദ്രോണതടാ-ജയദ്രഥ ജലാ - ഗാന്ധാരനീലോപലാ
ശല്യഗ്രാഹവതീ കൃപേന വഹനി - കര്‍ണ്ണേന വേലാകുലാ
അശ്വത്ഥാമവികര്‍ണ്ണഘോരമകരാ -ദുര്യോധനാവര്‍ത്തിനി
സോത്തീര്‍ണ്ണാ ഖലു പാണ്ഡവൈഃ
രണനദീ കൈവര്‍ത്തകഃകേശവഃ
-പാരാശര്യവചഃസരോജമമലം - ഗീതാര്‍ത്ഥഗന്ധോത്കടം
നാനാഖ്യാനകകേസരം - ഹരികഥാ സംബോധനാ ബോധിതം
ലോകേ സജ്ജനഷട്പദൈരഹരഹ-പേപീയമാനം മുദാ
ഭൂയാത് ഭാരതപങ്കജം കലിമല - പ്രധ്വംസി നഃ ശ്രേയസേ
-മൂകം കരോതി വാചാലം - പംഗും ലംഘയതേ ഗിരിം
യത്കൃപാ തമഹം വന്ദേ - പരമാനന്ദ മാധവം
-യം ബ്രഹ്മാവരുണേന്ദ്ര രുദ്രമരുതഃ
സ്തുന്ന്വന്തി ദിവൈ്യഃ സ്തവൈര്‍
വേദൈഃ സാംഗപദക്രമോപനിഷദൈര്‍
ഗായന്തി യം സാമഗാഃ - ധ്യാനാവസ്ഥിത തദ്ഗതേന മനസാ
പശ്യന്തി യം യോഗിനോ - യസ്യാന്തം ന വിദുഃ സുരാസുരഗണാ
ദേവായ തസ്‌മൈ നമഃ

ദേവായ തസ്‌മൈ നമഃ

ദേവായ തസ്‌മൈ നമഃ

ദേവായ തസ്‌മൈ നമഃ

---

ഭഗവത്ഗീത - നാലാം അധ്യായം.

          ശ്ലോകങ്ങൾ: 1 - 10

          ശ്ലോകങ്ങൾ: 11 - 20

          ശ്ലോകങ്ങൾ: 21 - 30

          ശ്ലോകങ്ങൾ: 31 - 42

---

ഭഗവത് ഗീത - അദ്ധ്യായം 4 - ശ്ലോകങ്ങൾ 31 - 42

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 31 ( വിവരണം 10:55 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 31

യജ്ഞശിഷ്ടാമൃതഭുജോ
യാന്തി ബ്രഹ്മ സനാതനം
നായം ലോകോfസ്ത്യയജ്ഞസ്യ
കുതോfന്യഃ കുരുസത്തമ.

യജ്ഞശിഷ്ടാമൃതഭുജഃ = യജ്ഞ ശിഷ്ടമായ അമൃതത്തെ ഭുജിക്കുന്നവർ.
സനാതനം = സനാതനമായതിനെ
ബ്രഹ്മ         = ബ്രഹ്മത്തെ
യാന്തി        = പ്രാപിക്കുന്നു.
അയജ്ഞസ്യ=യജ്ഞമില്ലാത്തവന്
അയം ലോകഃ = ഈ ലോകം
ന അസ്തി = ഇല്ല ( ഭവിക്കുന്നില്ല)
അന്യഃ = അന്യമായ (മറ്റൊന്ന്)
കുതഃ = എവിടെനിന്ന്( ഉണ്ടാവാൻ ?)
കുരുസത്തമ! = കുരുവംശശ്രേഷ്ഠ!

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 32 ( വിവരണം 10:55 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം -32

ഏവം ബഹുവിധാ യജ്ഞാ
വിതതാ ബ്രഹ്മണോ മുഖേ
കർമ്മജാൻ വിദ്ധി താൻ സർവ്വാൻ
ഏവം ജ്ഞാത്വാ വിമോക്ഷ്യസേ.

ഏവം               = ഇപ്രകാരം
ബഹുവിധാഃ    = പലവിധം
യജ്ഞാഃ          = യജ്ഞങ്ങൾ
ബ്രഹ്മണഃ         = ബ്രഹ്മത്തിന്റെ
മുഖേ               = മുഖത്തിൽ
വിതതാഃ          = വിവരിച്ചിക്കുന്നവ
താൻ സർവ്വാൻ = അവയെ എല്ലാം
കർമ്മജാൻ = കർമ്മത്തിൽനിന്ന് ജനിക്കുന്നവയെന്ന്
വിദ്ധി       = നീ അറിയൂ
ഏവം       = ഇപ്രകാരം
ജ്ഞാത്വാ=അറിഞ്ഞിട്ട് (അറിഞ്ഞാൽ )
വിമോക്ഷ്യസേ=നീ മുക്തനാകപ്പെടുന്നു( നീ മോചിക്കപ്പെടുന്നു).

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 33 ( വിവരണം 7:51 മിനിറ്റ് )





ശ്ലോകം - 33

ശ്രേയാൻ ദ്രവ്യമയാദ് യജ്ഞാദ്
                ജ്ഞാനയജ്ഞഃ പരന്തപ
സർവ്വം കർമ്മാഖിലം പാർത്ഥ
                ജ്ഞാനേ പരിസമാപ്യതേ.

പരന്തപ! = ഹേ പരന്തപ!
ദ്രവ്യമയാദ് = ദ്രവ്യമയത്തേക്കാൾ
യജ്ഞാദ്  = യജ്ഞത്തേക്കാൾ
ജ്ഞാനയജ്ഞഃ = ജ്ഞാനയജ്ഞം
ശ്രേയാൻ = ശ്രേഷ്ഠമാകുന്നു.
പാർത്ഥ = അല്ലയോ പാർത്ഥ!
സർവ്വം = സർവ്വവും
കർമ്മ = കർമ്മം
അഖിലം = പൂർണ്ണമായും
ജ്ഞാനേ = ജ്ഞാനത്തിൽ
പരിസമാപ്യതേ = പരിസമാപിക്കുന്നു .

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 34 ( വിവരണം 13:42 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 34

തദ്വിദ്ധി പ്രണിപാതേന
       പരിപ്രശ്നേന സേവയാ
ഉപദേക്ഷ്യന്തി തേ ജ്ഞാനം
       ജ്ഞാനിനസ്തത്ത്വദർശിനഃ

തദ് = അതിനെ ( ജ്ഞാനത്തെ)
പ്രണിപാതേന= വർദ്ധിച്ച നമസ്കാരത്താൽ (ദണ്ഡനമസ്ക്കാരം)
പരിപ്രശ്നേന= പരിപ്രശ്നത്താൽ(ചോദ്യം കൊണ്ട് )
സേവയാ         = സേവയാൽ
വിദ്ധി               = അറിയൂ
തത്ത്വദർശിനഃ = തത്ത്വദർശികൾ
ജ്ഞാനിനഃ  = ജ്ഞാനികൾ
തേ                =  നിനക്ക്
ജ്ഞാനം       = ജ്ഞാനത്തെ
ഉപദേഷ്യന്തി = ഉപദേശിക്കും.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 35( വിവരണം 18:34 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 35

യജ്ജ്ഞാത്വാ ന പുനർമോഹം
      ഏവം യാസ്യസി പാണ്ഡവ
യേന ഭൂതാന്യശേഷേണ
       ദ്രക്ഷ്യസ്യാത്മന്യഥോ മയി.

പാണ്ഡവ ! = ഹേ പാണ്ഡവ !
യത് =യാതൊന്നിനെ
ജ്ഞാത്വാ = അറിഞ്ഞിട്ട്
പുനഃ = പിന്നീട്
ഏവം = ഇപ്രകാരം
മോഹം = മോഹത്തെ
ന യാസ്യസി = നീ പ്രാപിക്കുകയില്ല
യേന=യാതൊന്നിനെകൊണ്ട്
ഭൂതാനി = ഭൂതങ്ങളെ
അശേഷേണ = പൂർണ്ണമായും
ആത്മനി =ആത്മാവിൽ
അഥ = അനന്തരം
മയി = എന്നിൽ
ദ്രക്ഷ്യസി= നീ ദർശിക്കും.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 36( വിവരണം 13:38 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 36

അപി ചേദസി പാപേഭ്യഃ
സർവ്വേഭ്യഃ പാപകൃത്തമഃ
സർവ്വം ജ്ഞാനപ്ലവേനൈവ
വൃജിനം സംതരിഷ്യസി.

സർവ്വേഭ്യഃ പാപേഭ്യഃ = എല്ലാ പാപികളിലും വച്ച്
പാപകൃത്തമഃ = പാപം ചെയ്തവൻ
അസി = നീ ആകുന്നു.
ചേദ് അപി = എങ്കിൽ പോലും
സർവ്വം = എല്ലാത്തിനേയും
വൃജിനം = പാപത്തേയും
ജ്ഞാനപ്ലവേന= ജ്ഞാനപ്ലവത്താൽ ( ജ്ഞാനമാകുന്നതോണിയാൽ )
ഏവ = തന്നെ
സംതരിഷ്യസി= നീ നല്ലപോലെ തരണംചെയ്യും.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 37( വിവരണം 19:10 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 37

യഥൈധാംസി സമിദ്ധോfഗ്നിർ -
            ഭസ്മസാത്കുരുതേfർജുന
ജ്ഞാനാഗ്നിഃ സർവ്വകർമ്മാണി
              ഭസ്മസാത്കുരുതേ തഥാ.

അർജുന! = അല്ലയോ അർജുന!
യഥാ = എപ്രകാരമാണോ
സമിദ്ധഃ = നല്ലപോലെ ജ്വലിപ്പിക്കപ്പെട്ട
അഗ്നിഃ = അഗ്നി
ഏധാംസി = വിറകുകളെ
ഭസ്മസാത്കുരുതേ= ഭസ്മീകരിക്കുന്നു
തഥാ = അപ്രകാരം
ജ്ഞാനാഗ്നിഃ = ജ്ഞാനമാകുന്ന അഗ്നിഃ
സർവ്വകർമ്മാണി = സർവ്വ കർമ്മങ്ങളേയും
ഭസ്മസാത്കുരുതേ = ഭസ്മീകരിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 38( വിവരണം 8: 20മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 38

ന ഹി ജ്ഞാനേന സദൃശം
              പവിത്രമിഹ വിദ്യതേ
തത്സ്വയം യോഗസംസിദ്ധഃ
             കാലേനാത്മനി വിന്ദതി.

ജ്ഞാനേന       = ജ്ഞാനത്തോട്
സദൃശം               = സദൃശമായത്
പവിത്രം              = പാവനമായത്
ഇഹ                    = ഇവിടെ
ന ഹി വിദ്യതേ    = ഇല്ലതന്നെ
കാലേന              = കാലംകൊണ്ട്
യോഗസംസിദ്ധഃ = യോഗസംസിദ്ധനായവൻ
തത്                      = അതിനെ
ആത്മനി              = തന്നിൽ
സ്വയം                   = സ്വയം
വിന്ദതി                 = നേടുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 39 ( വിവരണം 14:03 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 39

ശ്രദ്ധവാൻ ലഭതേ ജ്ഞാനം
                 തത്പരഃ സംയതേന്ദ്രിയഃ
ജ്ഞാനം ലബ്ധ്വാ പരാം ശാന്തിം
                അചിരേണാധിഗച്ഛതി.

ശ്രദ്ധാവാൻ      = ശ്രദ്ധയുള്ളയാൾ
തത്പരഃ            = തത്പരൻ
സംയതേന്ദ്രിയഃ = ഇന്ദിയങ്ങളെ നല്ല പോലെ സംയമിച്ചയാൾ
ജ്ഞാനം          = ജ്ഞാനത്തെ
ലഭതേ              = നേടുന്നു
ജ്ഞാനം          = ജ്ഞാനം
ലബ്ധ്വാ            = ലഭിച്ചാൽ
അചിരേണ      = താമസമന്യേ
പരാം ശാന്തിം  = പരമശാന്തിയെ
അധിഗച്ഛതി    = പ്രാപിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 40 ( വിവരണം 7:07  മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 40

അജ്ഞശ്ചാശ്രദ്ദധാനശ്ച
സംശയാത്മാ വിനശ്യതി
നായം ലോകോfസ്തി ന പരോ
ന സുഖം സംശയാത്മനഃ

അജ്ഞഃ ച= അജ്ഞനും
അശ്രദ്ദധാനഃ ച=ശ്രദ്ധയില്ലാത്തവനും
സംശയാത്മാ = സംശയാത്മാവ്
വിനശ്യതി= വിശേഷേണ നശിക്കുന്നു
സംശയാത്മനഃ = സംശയാത്മാവിന്
അയം ലോകഃ = ഈ ലോകം
ന അസ്തി = ഇല്ല
പരഃ = പരലോകം
ന  =  ഇല്ല
സുഖം ന (അസ്തി)= സുഖവും ഇല്ല

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 41 ( വിവരണം 9:32 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 41

യോഗസംന്യസ്തകർമ്മാണം
ജ്ഞാനസംഛിന്നസംശയം
ആത്മവന്തം ന കർമ്മാണി
നിബന്ധന്തി ധനഞ്ജയ

ധനഞ്ജയ= അല്ലയോ ധനഞ്ജയ!
യോഗസംന്യസ്ത കർമ്മാണം  യോഗത്താൽ സംന്യസിച്ച കർമ്മ ങ്ങളോട് കൂടിയവനെ
ജ്ഞാനസംഛിന്നസംശയം = ജ്ഞാനത്താൽ നല്ലവണ്ണം ഛേദിക്കപ്പെട്ട സംശയങ്ങളോട്  കൂടിയവനെ
ആത്മവന്തം    = ആത്മവാനെ
കർമ്മാണി       = കർമ്മങ്ങൾ
ന നിബന്ധന്തി = നിബന്ധിക്കുന്നില്ല.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 42 ( വിവരണം 11:17 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 42

തസ്മാദജ്ഞാനസംഭൂതം
ഹൃത്സ്ഥം ജ്ഞാനാസിനാത്മനഃ
ഛിത്വൈനം സംശയം യോഗം
ആതിഷ്ഠോത്തിഷ്‌ഠ ഭാരത.

തസ്മാദ് = അതുകൊണ്ട്
അജ്ഞാതസംഭൂതം = അജ്ഞാനത്തിൽ നിന്നും സമുദ്ഭവിക്കുന്നതിനെ
ഹൃത്സ്ഥം = അന്തഃകരണത്തിലുള്ളതിനെ
ഏനം = ഈ പറയപ്പെട്ടതിനെ
സംശയം = സംശയത്തെ
ആത്മനഃ = തന്റെ
ജ്ഞാനാസിനാ = ജ്ഞാനമാക്കുന്ന വാളിനാൽ
ഛിത്ത്വാ = ഛേദിച്ച്
യോഗം = യോഗത്തെ
ആതിഷ്ഠ= അനുഷ്ഠിക്കൂ
ഉത്തിഷ്ഠ = എഴുന്നേൽക്കൂ
ഭാരത ! = ഹേ ഭാരത !

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ഉപസംഹാരം ( വിവരണം 13:50 മിനിറ്റ് )

ഭഗവത് ഗീത - അദ്ധ്യായം 4 - ശ്ലോകങ്ങൾ 21 - 30

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 21 ( വിവരണം  8:41 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം -21

നിരാശീർയതചിത്താത്മാ
ത്യക്തസർവ്വപരിഗ്രഹഃ
ശാരീരം കേവലം കർമ്മ
കുർവ്വന്നാപ്നോതി കില്ബിഷം.

നിരാശീഃ              = ആശകളെല്ലാം ഒഴിഞ്ഞയാൾ
യതചിത്താത്മാ = അന്തഃകരണത്തെ സംയമം ചെയ്തയാൾ
ത്യക്തസർവ്വപരിഗ്രഹഃ = സർവ്വ പരിഗ്രഹങ്ങളേയും ത്യജിച്ചയാൾ
കേവലം           =   കേവലം
ശാരീരം            = ശാരീരമായ
കർമ്മ               = കർമ്മത്തെ
കുർവ്വൻ           = ചെയ്യുന്നയാൾ
കില്ബിഷം       = പാപത്തെ
ന ആപ്നോതി = നേടുന്നില്ല.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 22 ( വിവരണം  16:04 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 22

യദൃച്ഛാലാഭസന്തുഷ്ടോ
ദ്വന്ദ്വാതീതോ വിമത്സരഃ
സമഃ സിദ്ധാവസിദ്ധൗ ച
കൃത്വാപി ന നിബദ്ധ്യതേ

യദൃച്ഛാലാഭസന്തുഷ്ടഃ = യദൃച്ഛയാ ലഭിക്കുന്നതിൽ സന്തുഷ്ടൻ
ദ്വന്ദ്വാതീതഃ = ദ്വന്ദ്വങ്ങളെ അതിക്രമിച്ചവൻ
വിമത്സരഃ = മത്സരമില്ലാത്തവൻ
സിദ്ധൗ = സിദ്ധിയിൽ
അസിദ്ധൗ ച= അസിദ്ധിയിലും
സമഃ = സമൻ
കൃത്വാ അപി = ചെയ്താലും
ന നിബദ്ധ്യതേ = നിബന്ധിക്കപ്പെടുന്നില്ല.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 23 ( വിവരണം  8:10 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 23

ഗതസങ്ഗസ്യ മുക്തസ്യ
ജ്ഞാനാവസ്ഥിത ചേതസഃ
യജ്ഞായാചരതഃ കർമ്മ
സമഗ്രം പ്രവിലീയതേ.

ഗതസങ്ഗസ്യ =സംഗം ഒഴിഞ്ഞവന്റെ
മുക്തസ്യ = മുക്തന്റെ
ജ്ഞാനാവസ്ഥിതചേതസഃ = ജ്ഞാനത്തിലുറച്ച ചേതസ്സോടൊത്തവന്റെ
യജ്ഞായ = യജ്ഞത്തിനായികൊണ്ട്
ആചരതഃ = ആചരിക്കുന്നവന്റെ
കർമ്മ = കർമ്മം
സമഗ്രം = സമഗ്രമായും
പ്രവിലീയതേ = തീർത്തും വിലയിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 24 ( വിവരണം  13:08  മിനിറ്റ് )

ശ്ലോകം - 24



ബ്രഹ്മാർപ്പണം ബ്രഹ്മഹവിർ -
ബ്രഹ്മാഗ്നൗ ബ്രഹ്മണാ ഹുതം
ബ്രഹ്മൈവ തേന ഗന്തവ്യം
ബ്രഹ്മകർമ്മസമാധിനാ.

അർപ്പണം = അർപ്പണം
ബ്രഹ്മ = ബ്രഹ്മം (തന്നെ )
ഹവിഃ = ഹവിസ്
ബ്രഹ്മ  = ബ്രഹ്മം (തന്നെ )
ബ്രഹ്മാഗ്നൗ = ബ്രഹ്മമാകുന്ന അഗ്നിയിൽ
ബ്രഹ്മണാ = ബ്രഹ്മത്താൽ
ഹുതം = ഹോമിക്കപ്പെട്ടത്
ബ്രഹ്മ ഏവ = ബ്രഹ്മംതന്നെ
തേന = അതിനാൽ
ഗന്തവ്യം = ഗമിക്കപ്പെടേണ്ടത്
ബ്രഹ്മകർമ്മസമാധിനാ = ബ്രഹ്മ കർമ്മസമാധിയാൽ

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 25 ( വിവരണം  12:22 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 25

ദൈവമേവാപരേ യജ്ഞം
യോഗിനഃ പര്യുപാസതേ
ബ്രഹ്മാഗ്നാവപരേ യജ്ഞം
യജ്ഞേനൈവോപജുഹ്വതി.

അപരേ = വേറെ ചിലർ
യോഗിനഃ = യോഗികൾ
ദൈവം യജ്ഞം = ദൈവയജ്ഞത്തെ
ഏവ = തന്നെ
പര്യുപാസതേ = പര്യുപാസിക്കുന്നു
അപരേ = മറ്റു ചിലർ
ബ്രഹ്മാഗ്നൗ = ബ്രഹ്മാഗ്നിയിൽ
യജ്ഞം = യജ്ഞത്തെ
യജ്ഞേന ഏവ=യജ്ഞത്താൽ തന്നെ
ഉപജുഹ്വതി = ഹോമിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 26 ( വിവരണം 10:35 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം -26

ശ്രോത്രാദീനീന്ദ്രിയാണ്യന്യേ
സംയമാഗ്നിഷു ജുഹ്വതി
ശബ്ദാദീൻ വിഷയാനന്യ
ഇന്ദ്രിയാഗ്നിഷു ജുഹ്വതി.

അന്യേ= വേറെ ചിലർ
ശ്രോത്രാദീനി = ശ്രോത്രം തുടങ്ങിയ
  ഇന്ദ്രിയാണി = ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ
സംയമാഗ്നിഷു = സംയമാഗ്നികളിൽ
ജുഹ്വതി = ഹോമിക്കുന്നു
അന്യേ = വേറെ ചിലർ
ശബ്ദാദീൻ വിഷയാൻ = ശബ്ദാദി വിഷയങ്ങളെ
ഇന്ദ്രിയാഗ്നിഷു = ഇന്ദ്രിയാഗ്നികളിൽ
ജുഹ്വതി = ഹോമിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 27 ( വിവരണം 8:57 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 27

       സർവ്വാണീന്ദ്രിയകർമ്മാണി
       പ്രാണകർമ്മാണി ചാപരേ
       ആത്മസംയമയോഗാഗ്നൗ
       ജുഹ്വതി ജ്ഞാനദീപിതേ.

അപരേ = വേറെ ചിലർ
ഇന്ദ്രിയകർമ്മാണി = ഇന്ദ്രിയ കർമ്മങ്ങളെ
പ്രാണകർമ്മാണി ച= പ്രാണ കർമ്മങ്ങളേയും
സർവ്വാണി = എല്ലാത്തിനേയും
ആത്മസംയമയോഗാഗ്നൗ = ആത്മസംയമയോഗാഗ്നിയിൽ
ജ്ഞാനദീപിതേ = ജ്ഞാനത്താൽ ജ്വലിപ്പിക്കപ്പെടുന്നതിൽ
ജുഹ്വതി = ഹോമിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 28 ( വിവരണം 14:22 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം -28

      ദ്രവ്യയജ്ഞാസ്തപോയജ്ഞാഃ
      യോഗയജ്ഞാസ്തഥാപരേ
      സ്വാദ്ധ്യായജ്ഞാനയജ്ഞാശ്ച
      യതയഃ സംശിതവ്രതാഃ

ദ്രവ്യയജ്ഞാഃ = ദ്രവ്യയജ്ഞം ചെയ്യുന്നവർ
തപോയജ്ഞാഃ = തപോയജ്ഞം ചെയ്യുന്നവർ 
യോഗയജ്ഞാഃ = യോഗയജ്ഞം ചെയ്യുന്നവർ
തഥാ = അപ്രകാരംതന്നെ
അപരേ = വേറെ ചിലർ
സ്വാദ്ധ്യായജ്ഞാനയജ്ഞാഃ ച=സ്വാദ്ധ്യായയജ്ഞവും ജ്ഞാന യജ്ഞവും ചെയ്യുന്നവരും
യതയഃ =യതികൾ
സംശിതവ്രതാഃ = സംശിതമായ വ്രതങ്ങളോട്കൂടിയവർ.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 29 ( വിവരണം 7:35 മിനിറ്റ് )


ശ്ലോകം - 29



       അപാനേ ജുഹ്വതി പ്രാണം
       പ്രാണേfപാനം തഥാപരേ
       പ്രാണാപാനഗതീ രുദ്ധ്വാ
       പ്രാണായാമപരായണാഃ

അപരേ = വേറെ ചിലർ
പ്രാണായാമപരായണാഃ = പ്രാണായാമപരായണന്മാർ
പ്രാണാപാനഗതീ രുദ്ധ്വാ = പ്രാണാപാനഗതികളെ രോധിച്ചിട്ട്
അപനേ = അപാനനിൽ
പ്രാണം = പ്രാണനെ
ജുഹ്വതി = ഹോമിക്കുന്നു
പ്രാണേ = പ്രാണനിൽ
അപാനം = അപാനനെ
തഥാ = അപ്രകാരം (ഹോമിക്കുന്നു)

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 30 ( വിവരണം 8:57 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 30

       അപരേ നിയതാഹാരാഃ
       പ്രാണാൻ പ്രാണേഷു ജുഹ്വതി
       സർവ്വേfപ്യേതേ യജ്ഞവിദോ
       യജ്ഞക്ഷപിത കല്മഷാഃ.

അപരേ = വേറെ ചിലർ
നിയതാഹാരാഃ = നിയതങ്ങളായ ആഹാരങ്ങളോട് കൂടിയവർ
പ്രാണാൻ = പ്രാണങ്ങളെ
പ്രാണേഷു = പ്രാണങ്ങളിൽ
ജൂഹ്വതി = ഹോമിക്കുന്നു
ഏതേ = ഇവർ
സർവ്വേ അപി = എല്ലാവരും തന്നെ
യജ്ഞവിദഃ = യജ്ഞത്തെ അറിയുന്നവർ
യജ്ഞക്ഷപിത കല്മഷാഃ. = യജ്ഞത്താൽ ക്ഷയിക്കപ്പെട്ട കല്മഷത്തോടൊത്തവർ.

ഭഗവത് ഗീത - അദ്ധ്യായം 4 - ശ്ലോകങ്ങൾ 11 - 20

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 11( വിവരണം 10:45 മിനിറ്റ്   &  10:13മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 11

യേ യഥാ മാം പ്രപദ്യന്തേ
താംസ്തഥൈവ ഭജാമ്യഹം
മമ വർത്മാനുവർത്തന്തേ
മനുഷ്യാഃ പാർഥ സർവ്വശഃ

യേ                  =യാവർ
മാം                  = എന്നെ
യഥാ               = എപ്രകാരം
പ്രപദ്യന്തേ      = പ്രാപിക്കുന്നുവോ
താൻ              = അവരെ
അഹം            = ഞാൻ
തഥാ ഏവ     = അപ്രകാരം തന്നെ
ഭജാമി           = അനുഗ്രഹിക്കുന്നു
പാർത്ഥ!     = അല്ലയോ അർജ്ജുന
മനുഷ്യാഃ     = മനുഷ്യർ
സർവ്വശഃ     = എല്ലാ പ്രകാരത്തിലും
മമ               = എന്റെ
വർത്മാ       = വഴി
അനുവർത്തന്തേ = അനുവർത്തിക്കുന്നു .

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 12 ( വിവരണം 11:57മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 12

കാംക്ഷന്തഃ കർമ്മണാം സിദ്ധിം
യജന്ത ഇഹ ദേവതാഃ
ക്ഷിപ്രം ഹി മാനുഷേ ലോകേ
സിദ്ധിർഭവതി കർമ്മജാ.

കർമ്മണാം      = കർമ്മങ്ങളുടെ
സിദ്ധിം             = സിദ്ധിയെ
കാംക്ഷന്തഃ     = കാംക്ഷിക്കുന്നവർ
ഇഹ                 = ഇവിടെ
ദേവതാഃ          = ദേവതകളെ
യജന്തേ           = ഭജിക്കുന്നു
ഹി             = എന്തുകൊണ്ടെന്നാൽ
മാനുഷേ ലോകേ=മനുഷലോകത്തിൽ
കർമ്മജാ = കർമ്മത്തിൽനിന്നുണ്ടാകുന്ന
സിദ്ധിഃ        = സിദ്ധി
ക്ഷിപ്രം       = പെട്ടെന്ന്
ഭവതി          = ഭവിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 13 ( വിവരണം 18:10മിനിറ്റ് , 18:42മിനിറ്റ്  & 6:57 മിനിറ്റ്  )



ശ്ലോകം - 13

ചാതുർവർണ്യം മയാ സൃഷ്ടം
ഗുണകർമ്മവിഭാഗശഃ
തസ്യ കർത്താരമപി മാം
വിദ്ധ്യകർത്താരമവ്യയം.

ചാതുർവർണ്യം = ചാതുർവർണ്യം
ഗുണകർമ്മവിഭാഗശഃ = ഗുണകർമ്മ വിഭാഗങ്ങൾക്കനുസരിച്ച്
മയാ      = എന്നാൽ
സൃഷ്ടം = സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടത്
തസ്യ  = അതിന്റെ
കർത്താരം = കർത്താവിനെ (കർത്താവാണെന്ന്)
മാം          = എന്നെ
അവ്യയം = നാശരഹിതനായ
അകർത്താരം = അകത്താവെന്ന്
അപി വിദ്ധി = കൂടി നീ അറിയൂ.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 14 ( വിവരണം 9.30 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 14

     ന മാം കർമ്മാണി ലിമ്പന്തി
     ന മേ കർമ്മഫലേ സ്പൃഹാ
     ഇതി മാം യോfഭിജാനാതി
     കർമ്മഭിർന സ ബദ്ധ്യതേ.

മാം = എന്നെ
കർമ്മാണി = കർമ്മങ്ങൾ
ന ലിമ്പന്തി = ബാധിക്കുന്നില്ല
മേ  = എനിക്ക്
കർമ്മഫലേ = കർമ്മഫലത്തിൽ
സ്‌പൃഹാ ന = ആഗ്രഹമില്ല
ഇതി = എന്നിപ്രകാരം
യഃ = യാതൊരാൾ
മാം = എന്നെ
അഭിജാനാതി = അറിയുന്നുവോ
സഃ = അയാൾ
കർമ്മഭിഃ = കർമ്മങ്ങളാൽ
ന ബദ്ധ്യതേ = ബന്ധിക്കപ്പെടുന്നില്ല.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 15 ( വിവരണം 10:13 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 15

     ഏവം ജ്ഞാത്വാ കൃതം കർമ്മ
     പൂർവ്വൈരപി മുമുക്ഷുഭിഃ
     കുരു കർമ്മൈവ തസ്മാത്ത്വം
     പൂർവ്വൈഃ പൂർവ്വതരം കൃതം.

ഏവം = ഇപ്രകാരം
ജ്ഞാത്വാ = അറിഞ്ഞിട്ട്
പൂർവ്വൈഃ = പൂർവ്വികരാൽ
മുമുക്ഷുഭിഃ അപി=മുമുക്ഷുക്കളാലും
കർമ്മ = കർമ്മം
കൃതം = ചെയ്യപ്പെട്ടു
തസ്മാത് = അതുകൊണ്ട്
ത്വം = നീ
പൂർവ്വൈഃ = പൂർവ്വികരാൽ
പൂർവ്വതരം = മുമ്പുള്ളത്
കൃതം = ചെയ്യപ്പെട്ടത്
കർമ്മ ഏവ= കർമ്മംതന്നെ
കുരു =   (നീ)  ചെയ്യൂ

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 16 ( വിവരണം 5:26 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 16

കിം കർമ്മ കിമകർമ്മേതി
കവയോപ്യfത്ര മോഹിതാഃ
തത്തേ കർമ്മ പ്രവക്ഷ്യാമി
യജ്ഞാത്വാ മോക്ഷ്യസേfശുഭാത് .

കർമ്മ കിം = കർമ്മം എന്ത് ?
അകർമ്മ കിം = അകർമ്മം എന്ത് ?
ഇതി അത്ര = എന്നുള്ള ഇതിൽ
കവയഃ അപി = വിദ്വാന്മാർ പോലും
മോഹിതാഃ = മോഹിതരാണ്
തത് കർമ്മ = ആ കർമ്മത്തെ
തേ = നിനക്കായികൊണ്ട്
പ്രവക്ഷ്യാമി = (ഞാൻ )പറഞ്ഞുതരാം
യത് =യാതൊന്നിനെ
ജ്ഞാത്വാ = അറിഞ്ഞിട്ട്
അശുഭാത് = അശുഭത്തിൽനിന്ന്
മോക്ഷ്യസേ= നീ മുക്തനാകുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 17 ( വിവരണം 13:25 മിനിറ്റ് )




ശ്ലോകം - 17

കർമ്മണോ ഹ്യപി ബോദ്ധവ്യം
ബോദ്ധവ്യം ച വികർമ്മണഃ
അകർമ്മണശ്ച ബോദ്ധവ്യം
ഗഹനാ കർമ്മണോ ഗതിഃ

ഹി = നിശ്ചയമായും
കർമ്മണഃ അപി = കർമ്മത്തിന്റേയും
ബോദ്ധവ്യം = അറിയപ്പെടേണ്ടതാണ്
വികർമ്മണഃച=വികർമ്മത്തിന്റെയും
ബോദ്ധവ്യം = അറിയപ്പെടേണ്ടതാണ്
അകർമ്മണഃച =അകർമ്മത്തിന്റേയും
ബോദ്ധവ്യം = അറിയപ്പെടേണ്ടതാണ്
കർമ്മണഃ = കർമ്മത്തിന്റെ
ഗതിഃ = ഗതി
ഗഹനാ = ഗഹനമാണ്.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 18 ( വിവരണം 5:14 , 3:33 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 18

കർമ്മണ്യകർമ്മ യഃ പശ്യേദ്
അകർമ്മണി ച കർമ്മ യഃ
സ ബുദ്ധിമാൻ മനുഷ്യേഷു
സ യുക്തഃ കൃത്സ്നകർമ്മകൃത്.

യഃ = യാതൊരാൾ
കർമ്മണി = കർമ്മത്തിൽ
അകർമ്മ = അകർമ്മത്തെ
പശ്യേദ്‌ = കാണുന്നു (വോ)
അകർമ്മണി = അകർമ്മത്തിൽ
കർമ്മ ച = കർമ്മത്തേയും
യഃ = യാതൊരാൾ
(പശ്യേത് ) = (കാണുന്നുവോ )
സഃ = അയാൾ
മനുഷ്യേഷു = മനുഷ്യരിൽ
ബുദ്ധിമാൻ = ബുദ്ധിയുള്ളവൻ
യുക്തഃ = യുക്തൻ - സമാഹിതൻ
കൃത്സ്നകർമ്മകൃത്= ചെയ്യേണ്ടതെല്ലാം ചെയ്തുതീർത്തവൻ

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 19 ( വിവരണം  13:21 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 19

യസ്യ സർവ്വേ സമാരംഭാഃ
കാമസങ്കല്പവർജ്ജിതാഃ
ജ്ഞാനാഗ്നിദഗ്ദ്ധകർമ്മാണം
തമാഹുഃ പണ്ഡിതം ബുധാഃ

യസ്യ =യാതൊരാളുടെ
സർവ്വേ= എല്ലാ
സമാരംഭാഃ = സമാരംഭങ്ങളും
കാമസങ്കല്പവർജ്ജിതാഃ = കാമസങ്കല്പവർജ്ജിതങ്ങൾ (ആണോ)
ജ്ഞാനാഗ്നി-ദഗ്ദ്ധകർമ്മാണം = ജ്ഞാനാഗ്നിയാൽ ദഹിപ്പിക്കപ്പെട്ട കർമ്മങ്ങളോടൊത്തയാളെ
തം = അയാളെ
പണ്ഡിതം = പണ്ഡിതനെ (പണ്ഡിതനെന്ന്)
ബുധാഃ = വിവേകികൾ
ആഹുഃ = പറയുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 20 ( വിവരണം  10:21 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 20

ത്യക്ത്വാ കർമ്മഫലാസംഗം
നിത്യതൃപ്തോ നിരാശ്രയഃ
കർമ്മണ്യഭിപ്രവൃത്തോfപി
നൈവ കിഞ്ചിത് കരോതി സഃ.

കർമ്മഫലാസംഗം = കർമ്മത്തിലും ഫലത്തിലുമുള്ള ആസംഗത്തെ
ത്യക്ത്വാ = ത്യജിച്ചിട്ട്
നിത്യതൃപ്തോ = നിത്യതൃപ്തൻ
നിരാശ്രയഃ = നിരാശ്രയൻ
കർമ്മണി = കർമ്മത്തിൽ
അഭിപ്രവൃത്തഃ = ഏർപ്പെടുന്നവൻ
അപി = എങ്കിലും
സഃ = അയാൾ
കിഞ്ചിത്= ഒന്നുംതന്നെ
ന ഏവ കരോതി = ചെയ്യുന്നതേയില്ല.

ഭഗവത് ഗീത - അദ്ധ്യായം 4 - ശ്ലോകങ്ങൾ 1 - 10

ഭഗവദ് ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 1 (വിവരണം 7:30 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 1

ശ്രീ ഭഗവാൻ ഉവാച -

ഇമം വിവസ്വതേ യോഗം
പ്രോക്തവാനഹമവ്യയം
വിവസ്വാൻ മനവേ പ്രാഹ
മനുരിക്ഷ്വാകവേf ബ്രവീത്.

ശ്രീ ഭഗവാൻ ഉവാച - ശ്രീ ഭഗവാൻ പറഞ്ഞു
ഇമം = ഇതിനെ
അവ്യയം = നാശരഹിതമായതിനെ
യോഗം = യോഗത്തെ
അഹം = ഞാൻ
വിവസ്വതേ = വിവസ്വാനായിട്ട്
പ്രോക്തവാൻ = പറയപ്പെട്ടവൻ (ആയി)
വിവസ്വാൻ = സൂര്യൻ
മനവേ = മനുവിനായിക്കൊണ്ട്
പ്രാഹ = പറഞ്ഞു
മനുഃ = മനു
ഇക്ഷ്വാകവേ = ഇക്ഷ്വാകുവിനായി കൊണ്ട്
അബ്രവീത് = പറഞ്ഞു.

---

ഭഗവദ് ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 2 ( വിവരണം 12:53 മിനിറ്റ് )




നാലാം അദ്ധ്യായം
ശ്ലോകം - 2
ഏവം പരമ്പരാപ്രാപ്തം
ഇമം രാജർഷയോ വിദുഃ
സ കാലേനേഹ മഹതാ
യോഗോ നഷ്ടഃ പരന്തപ.

ഏവം = ഇപ്രകാരം
പരമ്പരാപ്രാപ്തം = പരമ്പരയാ പ്രാപ്തമായതിനെ
ഇമം = ഇതിനെ
രാജർഷയഃ = രാജർഷിമാർ
വിദുഃ = അറിഞ്ഞു
പരന്തപ= അല്ലയോ പരന്തപനായ അർജ്ജുന!
സഃ യോഗഃ = ആ യോഗം
ഇഹ = ഇവിടെ
മഹതാ  = ദീർഘമായ
കാലേന=കാലത്താൽ
നഷ്ടഃ = നഷ്ടമായിപ്പോയി

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 3 ( വിവരണം 14:13 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 3
സ ഏവായം മയാ തേfദ്യ
യോഗഃ പ്രോക്തഃ പുരാതനഃ
ഭക്തോfസി മേ സഖാ ചേതി
രഹസ്യം ഹ്യേതദുത്തമം.

സഃ പുരാതനഃ = ആ പുരാതനമായ
യോഗഃ ഏവ = യോഗംതന്നെയാണ്
മയാ = എന്നാൽ
തേ = നിനക്കായികൊണ്ട്
അദ്യ = ഇന്ന്
പ്രോക്തഃ = പറയപ്പെട്ട
അയം (യോഗഃ) = ഈ യോഗം
ഭക്തഃ മേ = എന്റെ ഭക്തൻ
സഖാ ച = സഖാവും
അസി ഇതി= (നീ)ആകുന്നു എന്നതിനാൽ
ഏതദ് = ഈ
ഉത്തമം = ഉത്തമമായ
രഹസ്യം = രഹസ്യത്തെ
ഹി  = നിശ്ചയമായും
(ഉക്തം) = (പറയപ്പെട്ടു ).

---

ഭഗവദ് ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 4 ( വിവരണം 9:26 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 4

അർജ്ജുന ഉവാച -
   
      അപരം ഭവതോ ജന്മ
      പരം ജന്മ വിവസ്വതഃ
      കഥമേതദ്വിജാനീയാം
      ത്വമാദൗ പ്രോക്തവാനിതി.

അർജ്ജുനഃഉവാച = അർജ്ജുനൻ പറഞ്ഞു
ഭവതഃ            = ഭവാന്റെ
ജന്മ               = ജന്മം
അപരം         = അപരം (പരമല്ല) (ഇപ്പോഴുള്ളതാണ്)
വിവസ്വതഃ     = വിവസ്വാന്റെ
ജന്മ                = ജന്മം
പരം      = പരമാണ് (മുമ്പുള്ളതാണ്)
ത്വം       =  നീ  (അങ്ങ്)
ആദൗ   = ആദിയിൽ
പ്രോക്തവാൻ = പറഞ്ഞവൻ
ഇത്യേതദ്     = എന്നുള്ള ഇത്
കഥം             = എങ്ങനെ
വിജാനീയാം = (ഞാൻ ) മനസ്സിലാക്കും

---

ഭഗവദ് ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 5 ( വിവരണം 9:30 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 5

ശ്രീ ഭഗവാനുവാച -

ബഹൂനി മേ വ്യതീതാനി
ജന്മാനി തവ ചാർജ്ജുന
താന്യഹം വേദ സർവ്വാണി
ന ത്വം വേത്ഥ പരന്തപ.

ശ്രീ ഭാഗവാനുവാച= ശ്രീ ഭഗവാൻ പറഞ്ഞു
അർജ്ജുന= അല്ലയോ അർജ്ജുന
മേ               = എനിക്ക്
ബഹൂനി     = ഒട്ടനവധി
ജന്മാനി      = ജന്മങ്ങൾ
വ്യതീതാനി = കഴിഞ്ഞുപോയി
തവ ച        = നിനക്കും
താനി          = അവയെ
സർവ്വാണി = എല്ലാത്തിനേയും
അഹം        = ഞാൻ
വേദ           = അറിയുന്നു
പരന്തപ     = ഹേ, പരന്തപ
ത്വം             = നീ
ന വേത്ഥ   = അറിയുന്നില്ല

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 6 ( വിവരണം 8:44 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 6

അജോfപി സന്നവ്യയാത്മാ
ഭൂതാനാമീശ്വരോfപി സൻ
പ്രകൃതിം സ്വാമധിഷ്ഠായ
സംഭവാമ്യാത്മമായയാ.

അജഃ = ജന്മരഹിതനൻ
അവ്യയാത്മാ = നാശരഹിതൻ
സൻ, അപി =ആണെങ്കിലും
ഭൂതാനാം = ഭൂതങ്ങളുടെ
ഈശ്വരഃ = ഈശ്വരൻ (നാഥൻ)
സൻ, അപി =ആണെങ്കിലും
സ്വാം = സ്വന്തമായ
പ്രകൃതിം = പ്രകൃതിയെ
അധിഷ്ഠായ = അധിഷ്ഠാനമാക്കിയിട്ട്
ആത്മമായയാ = സ്വമായയാൽ
സംഭവാമി = ഞാൻ സംഭവിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 7 ( വിവരണം 13:42 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 7

യദാ യദാ ഹി ധർമ്മസ്യ
ഗ്ലാനിർഭവതി ഭാരത
അഭ്യുത്ഥാനമധർമ്മസ്യ
തദാത്മാനം സൃജാമ്യഹം

ഭാരത = അല്ലയോ ഭാരത !
യദാ യദാ ഹി = എപ്പോളെപ്പോൾ
ധർമ്മസ്യ= ധർമ്മത്തിന്റെ
ഗ്ലാനിഃ = ക്ഷയം
അധർമ്മസ്യ= അധർമ്മത്തിന്റെ
അഭ്യുത്ഥാനം = ഉയച്ചർച്ച
ഭവതി = ഉണ്ടാവുന്നു
തദാ = അപ്പോൾ
അഹം = ഞാൻ
ആത്മാനം = എന്നെത്തന്നെ
സൃജാമി = സൃഷ്ടിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 8 ( വിവരണം 10:13 മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 8

പരിത്രാണായ സാധൂനാം
വിനാശായ ച ദുഷ്കൃതാം
ധർമ്മസംസ്ഥാപനാർത്ഥായ
സംഭവാമി യുഗേ യുഗേ.

സാധൂനാം = സാധുക്കളുടെ  (സജ്ജനങ്ങളുടെ )
പരിത്രാണായ = പരിരക്ഷണത്തിനായിക്കൊണ്ട്
ദുഷ്കൃതാം = ദുഷ്കർമ്മനിരതരുടെ
വിനാശായ = വിനാശത്തിനായിക്കൊണ്ട്
ധർമ്മസംസ്ഥാപനാർത്ഥായ ച = ധർമ്മ സംസ്ഥാപനത്തിനായി കൊണ്ടും

യുഗേ യുഗേ = പ്രതിയുഗം

സംഭവാമി = ഞാൻ സംഭവിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 9 ( വിവരണം 7:14  മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 9

ജന്മ കർമ്മ ച മേ ദിവ്യം
ഏവം യോ വേത്തി തത്ത്വതഃ
ത്യക്ത്വാ ദേഹം പുനർജന്മ
നൈതി മാമേതി സോfർജ്ജുന.

അർജ്ജുന= അല്ലയോ അർജ്ജുന
ഏവം = ഇപ്രകാരം
മേ = എന്റെ
ദിവ്യം = ദിവ്യമായതിനെ
ജന്മ = ജന്മത്തെ
കർമ്മ ച= കർമ്മത്തേയും
യഃ = യാതൊരാൾ
തത്ത്വതഃ = ത്വാത്തികമായി (വാസ്തവികമായി)
വേത്തി = അറിയിന്നുവോ
സഃ = അയാൾ
ദേഹം = ദേഹത്തെ
ത്യക്ത്വാ = ഉപേക്ഷിച്ചിട്ട്
പുനഃ ജന്മ = വീണ്ടും ജന്മത്തെ
ന ഏതി = പ്രാപിക്കുന്നില്ല
മാം = എന്നെ (എന്നെത്തന്നെ )
ഏതി = പ്രാപിക്കുന്നു.

---

ഭഗവദ്ഗീത നാലാം അധ്യായം ശ്ലോകം 10 ( വിവരണം 13:23  മിനിറ്റ് )



ശ്ലോകം - 10

വീതരാഗഭയക്രോധാഃ
മന്മയാ മാമുപാശ്രിതഃ
ബഹവോ ജ്ഞാനതപസാ
പൂതാ മദ്ഭാവമാഗതാഃ

വീതരാഗഭയക്രോധാഃ = രാഗം, ഭയം ക്രോധം എന്നിവ ഒഴിഞ്ഞവർ
മന്മയാ = ഞാൻ തന്നെ പരം എന്ന ഭാവത്തിൽ വിലയിച്ചവർ
മാം = എന്നെ
ഉപാശ്രിതാഃ = ഉപാശ്രയിക്കുന്നവർ
ബഹവഃ = അനേകം പേർ
ജ്ഞാനതപസാ = ജ്ഞാനമാകുന്ന തപസ്സിനാൽ
പൂതാഃ = പരിശുദ്ധരായവർ
മദ്ഭാവം = എന്റെ ഭാവത്തെ
ആഗതാഃ = പ്രാപിച്ചവർ (പ്രാപിച്ചവരായിരിക്കുന്നു).